Avec amour et acharnement

Acteerkanonnen Juliette Binoche en Vincent Lindon spelen een koppel dat met een bijna ondraaglijke rauwheid uiteenvalt in Claire Denis’ nieuwste film.

Wanneer Sara (Juliette Binoche) op straat in een flits haar oude geliefde François tegenkomt, is het alsof ze een spook ziet. Ze is inmiddels tien jaar samen met voormalig rugbyspeler Jean (Vincent Lindon). In de openingsscène zijn de twee aan zee. Hij draagt haar op het water, ze kussen elkaar. En ook terug in hun appartement in Parijs is er de vanzelfsprekende affectie van twee mensen die het goed hebben samen.

Maar na die ene blik op François (Grégoire Colin) verandert er iets in de dynamiek tussen de twee. Zeker wanneer François contact opneemt met Jean (de twee zijn oude vrienden) en hem voorstelt samen een agentschap voor jonge rugbyspelers te beginnen. Er ontstaat een driehoeksverhouding terwijl Sara en François elkaar nog niet hebben gesproken. Dat moment stelt Claire Denis tergend lang uit, waarbij Sara steeds meer angst lijkt te krijgen voor haar eigen gevoelens en voor wat die overhoop gaan halen.

Want die openingsscène was geen leugen. Ze heeft het goed met Jean. Maar het zou niet de eerste keer zijn dat er iets stukgaat tussen twee mensen die dat geen van beiden willen. Dat een ongeveinsde liefde verstrikt raakt in een kluwen van leugens die twee mensen elkaar en zichzelf vertellen, een wirwar aan tegenstrijdige verlangens waarvan je dacht dat ze niet naast elkaar konden bestaan.

Het werk van Denis voelt vaak ontwricht, alsof de delen niet goed op elkaar passen. Die ruimte van de spleten en gaten is precies wat ze opzoekt. Want een mensenleven is geen coherent verhaal, maar een samenraapsel vol witregels, overlappende alinea’s, losse eindjes en onleesbare krabbels.

De lange dialogen in de film, die niet zelden de contouren aanneemt van een melodrama, zijn zo in beeld gebracht dat ze fysiek en claustrofobisch aanvoelen. De onbehaaglijk nabije close-ups van gezichten en de schokkerige montage hebben soms bijna iets gewelddadigs. Tegelijk wordt dat claustrofobische doorbroken met scènes die iets obsceen alledaags hebben, alsof er niets aan de hand is. Sara die werkt als radiopresentator, Jean die moeizaam contact zoekt met zijn zoon uit een eerder huwelijk.

Uiteindelijk barsten de voegen van deze driehoeksverhouding definitief, in een scène die door Binoche en Lindon wordt gespeeld met een bijna ondraaglijke rauwheid, en waarin de woorden uit het Tindersticks-nummer waaraan de film zijn internationale titel ontleent metaforisch weerklinken: “Ik glij langs both sides of the blade.”