Amongst Makers, vol. 1

Onder de noemer Amongst Makers zetten filmproducent Maurice Schutte en filmprogrammeur Carolyn Liefland de korte film in de schijnwerpers. De eerste editie van dit spontane initiatief – bestaande uit acht Nederlandse titels en een Canadese, waaronder drie premières – staat in het teken van de dierlijke driften van de mens.

Het begon allemaal in de fonkelnieuwe Euroscoop in Amsterdam-Noord, waar Carolyn van Liefland programmeert en filmproducent Maurice Schutte werkzaam is als technisch manager. Schutte had net een korte film geproduceerd en wilde deze graag vertonen in de grootste zaal, met 4K-projectie. Maar dan moest ze meteen een blok van twee uur afhuren, een dure aangelegenheid. Daarom ronselde Schutte enkele andere filmmakers met een gelijksoortige wens en sloeg hij de handen ineen met Liefland voor de ‘bundelrelease’ Amongst Makers. Het eerste deel draait inmiddels in de bioscopen; op 28 oktober verschijnt een tweede editie gewijd aan Halloween.

De sterkste titel uit deze eerste reeks is het door Jan Verdijk geschreven en geregisseerde Wild, waarin het devies lijkt: wie zich gedraagt als beest verdient het om bejaagd te worden. De film, die vorig jaar de Meliès d’Argent won voor de beste Europese fantastische kortfilm, draait om een vader die zich tijdens een gezinsvakantie in Limburg ontpopt tot een misogyne carnivoor die het liefst de godganse dag biefstukken op de barbecue dondert om ze vervolgens halfrauw op de borden van z’n gezinsleden te plempen. Dat zijn vleeszucht op den duur wordt bestraft is geen verrassing in deze absurdistische komedie met een vleugje Deliverance (1972) en een eetlepel Michael Haneke.

Etenswaren spelen ook een prominente rol in Een nieuw begin, maar dan als kleurrijke en groteske rekwisieten in een ijzig eettafeldrama dat lijkt te knipogen naar het werk van Douglas Sirk. Anniek Pheifer speelt een weifelende vrouw wier jonge minnaar (André Dongelans) onaangekondigd aanschuift bij tijdens een etentje met haar vriend (Tibor Lukács). De twee mannen zitten als jachttrofeeën voor haar; zij heeft het voor het zeggen. Kiest ze voor de viriele zwarte man die haar, indien nodig, nog zou kunnen bevruchten? Of voor de wijze witte man die haar al jaren bijstaat? Filmmaker Janice Pierre verbeeldt op speelse wijze hoe onbestendig de liefde soms kan zijn.

Roofdieren
Ook in Hunting Season wordt gejaagd, maar dan op een onbekend wezen. Scenarist Hannah Levien speelt een medewerker van een tankstation in de Canadese wildernis. Op de radio hoort ze hoe er een zoektocht gaande is naar een ogenschijnlijk gewelddadig beest. Het dier lijkt in de film te fungeren als een soort metafoor voor de menselijke angst voor de ander en voor hoe angst ontstaat uit onwetendheid. Met een verrassende wending tegen het einde is dit een sfeervolle horrorfilm die af en toe iets teveel leunt op de conventies van het genre (denk: plotselinge stroomuitval en opkomende mist).

In Lili nadert het roofdier zijn prooi: Derek de Lint staat als machtswellustige regisseur tegenover Lisa Smit als auditerende femme fatale. Een scène moet telkens opnieuw worden gespeeld. Kan het nog pikanter? Nog opzichtiger? Nog onverbloemder? De actrice wordt stukje bij beetje uit haar comfortzone gesleurd. Filmmaker Yfke van Berckelaer onderzoekt in haar film, gemaakt naar aanleiding van de #MeToo-discussie, op intrigerende wijze waar de grens ligt bij de omgangsvormen op de werkvloer.

Lotte Verbeek kruipt in Meeting the Other Woman in de huid van een vrouw die de doodstraf kreeg omdat ze haar getrouwde minnaar vermoorde. De weduwe komt haar kort voor haar executie opzoeken, smachtend naar haar motief. Wat volgt is een ongeloofwaardige tête-à-tête vol tenenkrommende dialogen: veel zinnen zijn overduidelijk bedoeld als context voor de kijker en tillen het drama niet naar een hoger niveau.

Aan de knoppen
Filmmaker Hugo Keijzer etaleert in zijn twee films hoe onze dierlijke driften zijn vermengd met technologie. In The Occupant jaagt een dronepiloot tijdens een geheime militaire missie op buitenaards leven. Close-ups van de vrouw die aan de knoppen zit – ergens weggestopt in een container op een Russische toendra – sorteren een beklemmend effect. En in Battery Life, in een halve dag gedraaid tijdens het filmfestival van Busan, blijkt hoezeer we zijn vergroeid met onze telefoons – hoe onze ademhaling bijna stokt als de batterij leeg is; hoe het leven bijna ophoudt als we ons niet meer kunnen vereenzelvigen met onze online identiteit.

Mark van Welzenis speelt met een soortgelijke gedachte in zijn fascinerende animatiefilm Played, over de angst dat het leven ook maar een constructie is. De filmmaker voert een man op die op een dag ontwaakt en ontdekt dat er touwtjes aan hem bevestigd zijn. Heeft hij zijn eigen leven wel in handen? Of werd zijn levensgang tot nu toe bepaald door een schepper? Als hij zichzelf los knipt, komt hij terecht in een werkplaats. Is hij nu vrij? Of is dromen van de buitenwereld juist zinloos als blijkt dat die ook artificieel is?

De afsluiter van Amongst Makers is het opmerkelijke De zalm en jij van Raynor Arkenbout. Over een man die tijdens de bevalling van zijn eerste kind in de voice-over terugblikt op zijn seksleven. Wat volgt is een parade van vrouwelijke boezems die wordt afgewisseld met beelden van zalmen tijdens het paringsseizoen. Waarmee de film maar weer eens bevestigt dat onze voorplantingsdrang geenszins uniek is.