Ammonite

Francis Lee brengt eerherstel voor paleontoloog Mary Anning, wier baanbrekende ideeën en buitengewone fossiele vondsten werden ingepikt door mannelijke collega’s. Kate Winslet speelt haar prachtig ingetogen, een personage met evenveel verborgen lagen als prehistorische afdrukken waarnaar ze zoekt.

Ammonite is een samensmelting van queer cinema, paleontologie en kostuumdrama, door de maker van God’s Own Country, Francis Lee. De film speelt zich af in de jaren 1840 in een prachtige omgeving, het Engelse kustplaatsje Lyme Regis in de streek Dorset, die tot leven wordt gebracht in de uitstekende cinematografie en prachtige kostuums. Het maakt de film een juweel om naar te kijken.

Kate Winslet speelt de enigmatische Mary Anning, een baanbrekende negentiende-eeuwse paleontoloog wier ideeën en buitengewone fossiele vondsten koeltjes werden toegeëigend door haar mannelijke collega’s. In hun klassieke misogynie behandelen zij haar als niks meer dan een excentrieke amateur. Winslets personage lijkt op de prehistorische afdrukken waarnaar ze jaagt: haar gevoelens zijn begraven onder de ijskoude golven. Ze kunnen alleen worden opgedoken door Charlotte Murchison (gespeeld door Saoirse Ronan), die lijdt aan ‘melancholia’.

Lee krijgt het voor elkaar de kijker het gevoel te geven dat die zich daadwerkelijk in Lyme Regis bevindt, samen met Mary en Charlotte. Dat we hun eenzaamheid delen, maar ook meegenieten van de kleine momenten van vreugde die ze zichzelf toestaan. Hierdoor voelt de affaire die zich tussen hen ontvouwt als een persoonlijk geheim dat de kijker met ze deelt. Die affaire is soms schril en schrijnend, maar kent ook momenten van liefdevolle onontkoombaarheid. Het spreidt nieuwe warmte door de film, en geeft deze meer kleur en passie. Hun momenten van daadwerkelijke hartstocht zijn vluchtig, ongrijpbaar. Dit wordt mede gedragen door de repressie in de plaats en tijd waar de film zich afspeelt.

Het is waardevol dat Lee ervoor kiest om een queer verhaal in deze periode te vertellen. Net als in zijn debuut God’s Own Country (een intiem portret van de ontluikende homoseksualiteit van een jonge boerenknecht) benadrukt hij stilzwijgend dat queer mensen en verhalen overal voorkomen, ongeacht de plek of cultuur, en nu dus ook ongeacht periode van de geschiedenis. Met zijn intersectionele aanpak legt Lee bloot hoe klasse, gender en seksualiteit samenkomen in de persoonlijke problematiek van twee vrouwen in de negentiende eeuw.

Alleen dat al maakt het waardevol dat dit soort films worden gemaakt: zodat men ziet dat queerness altijd al heeft bestaan.