ALTIPLANO

Kwikzilver en goud

  • Datum 07-10-2010
  • Auteur
  • Gerelateerde Films Altiplano
  • Regie
    Peter Brosens, Jessica Woodworth
    Te zien vanaf
    01-01-2009
    Land
    België/Duitsland/Nederland
  • Deel dit artikel

Grillig als kwikzilver vloeien de beelden van altiplano via je ogen je droombewustzijn binnen. Een magisch-realistische aanklacht tegen mijnbouw en milieuvervuiling, een documentaire over theatrale archetypen.

"Ik ben", roept Saturnina tegen de bergen, terwijl ze om haar as danst. "Ik ben." Ze is gelukkig. Ze is daar. Ze is. Saturnina is ook Magaly Solier, de actrice die eerder al de hoofdrol speelde in Claudia Llosa’s debuutfilm madeinusa en momenteel te zien is in Llosa’s tweede film la teta asustada die nog in de filmtheaters draait. Ze is door die films voor filmkijkers een Peruviaans icoon geworden. Haar vollemaansgezicht een spiegel voor het land.
Nu is ze weer te zien in een film uit Peru, of beter gezegd, een film die zich in Peru afspeelt, maar deels ook in een mythische wereld die net zomin Peruviaans is als de vorige film van regisseursduo Peter Brosens en Jessica Woodworth khadak Mongools was omdat hij misschien toevallig (en toch weer niet zó) in Mongolië was gesitueerd.
altiplano (de naam van de hoogvlakte in de Andes) is een film die misschien ook wel méér Peruviaans is dan films die ‘echt’ uit Peru komen. En daar gaat hij dan ook over. Over onze blik. Al te vaak gericht op leed en exotisme. Over de betekenis van beelden. En hij doet dat door een bewonderenswaardige beeldenstorm voor onze ogen te voltrekken: processies, alledaagse, archaïsche en religieuze rituelen, verschijnsels en verschijningen die van de ene naar de andere realiteit transcenderen. Grillig als kwikzilver vloeien die beelden je droombewustzijn binnen. Ze laten zich liever intuïtief dan rationeel begrijpen.

Oorlogsfotografe
Brosens en Woodworth zijn van origine documentairemakers. Tegenwoordig zoeken zij een werkelijkheid die oprechter is. Maar het feit dat twee van hun hoofdpersonen een arts en een oorlogsfotografe zijn, moet haast wel iets met de vraag te maken hebben die elke documentairemaker zich vroeg of laat zal stellen: wat de betekenis is van al die beelden die hij van de werkelijkheid maakt en aan de werkelijkheid toevoegt. Kunnen ze iets laten zien? Iets bewerkstelligen? Kan arts Max iets betekenen voor de bevolking van Choropampa die door kwikvergiftiging blind wordt (gebaseerd op ware gebeurtenissen; je zou ook kunnen zeggen dat de film over de ware prijs van goud gaat)? En wat betekent de foto die zijn echtgenote Grace maakte van haar Iraakse assistent op het moment dat hij dood werd geschoten? Of de belijdenis van Saturnina voor Max’ videocamera dat er "zonder beelden geen verhaal is"?
altiplano onderzoekt die vragen aan de hand van een lijdensverhaal waarin verlies en rouw een grote rol spelen. Van geliefden, van je geloof, en van je cultuur. Hij neemt daarbij de vorm van een rouwstoet aan, of een carnavalsoptocht, of de dans van de Griekse bacchanten. Elk van de zorgvuldig gecomponeerde beelden, soms documentair, soms vol theatrale archetypen, is een eigen verhaal. Over een Mariabeeld dat valt. Over een bloedneus. Over de zon en de maan, zilver en goud, die, uit de hemel neergedaald, gemaskerd zitten te wachten tot de orde in het universum weer hersteld is.

Dana Linssen