A criança

De Filmkrant en Critics’ Choice VIII Re/United presenteren first look-reviews van de films in de IFFR Tiger Competitie van 2022. A criança van Marguerite de Hillerin en Félix Dutilloy-Liégeois is een ongelofelijk zelfverzekerd debuut en de deconstructie van een sterfhuis.

Ergens aan het eind van A criança schrijft een van de personages in een brief aan een verloren vriend die net zo goed een onbereikbare geliefde kan zijn geweest, de woorden die als een kruimelspoor naar de ondergang door deze zachtmoedige, poëtische mijmering lopen: ‘Ons verhaal ontglipt ons, het rent voor ons uit.’

We zijn in Portugal, het jaar is 1554. Alles in deze film moet worden, maar wordt niet. Op de achtergrond speelt een nationaal drama. De koning is oud, de prins is dood en er moet een baby geboren worden, anders sterft het koninkrijk. Maar de baby laat op zich wachten. Op de voorgrond volgen we in een prachtig versleten landschap de leden van een adellijke familie. Rijk geworden van de handel in tin, leren we, maar geïmporteerd hardhout dreigt het bedrijf te ruïneren. Waarom zouden Christus’ kruizen straks niet van hout gemaakt worden, vraagt een afnemer.

Woorden die nog niet gevonden zijn
Dialogen zijn schaars in A criança. De camera kijkt liever naar de prachtige gezichten van de acteurs en actrices. Naar een lichaam dat afwachtend tegen de muur leunt, dat hoopt op dat ene woord, op die ene beweging van de jongen die begeerd wordt. Ogen die kijken of andere ogen kijken. Handen die elkaar zoeken. De jongen is Bela, achttien, negentien, twintig. De erfgenaam die het bedrijf moet overnemen. Maar hij twijfelt. Hij wil Portugal verlaten met Rosa, zijn geliefde, die te min is volgens zijn vader. Ze willen naar Marokko, haar moederland. Maar dat zou het einde van het bedrijf betekenen.

Het bedrijf wil worden, de liefde wil worden, de toekomst wil worden. Ze willen een verhaal zijn maar het verhaal ontglipt hen, rent voor hen uit. Woorden moeten uitgesproken worden maar klinken niet. Daden blijven achter in gedachten. A criança gaat over het moment waarop de wens bewegingloos, zinderend in de lucht blijft hangen als een gedicht waarvoor de woorden nog niet zijn gevonden.

Dat Marguerite de Hillerin en Félix Dutilloy-Liégeois durven debuteren met een film die zichzelf als het ware achterhoudt, die niet zozeer ongrijpbaar is maar zichzelf op een prachtige manier ontglipt, dwingt respect en bewondering af. Hoe sterk moet de neiging zijn geweest om verder te gaan met de personages. Raúl Ruiz, alweer tien jaar dood, zal van boven trots toezien op A criança en de dromerige deconstructie van een sterfhuis. Aan het eind zijn de draagmuren gesloopt.

De competitiefilms van IFFR 2022 zijn nu online te zien voor geaccrediteerde professionals en worden later dit jaar vertoond in Nederlandse bioscopen. Deze recensie werd geschreven i.h.k.v. Critics’ Choice VIII Re/United.