8MM

Folklore in de seksindustrie

  • Datum 30-09-2010
  • Auteur vanons
  • Gerelateerde Films 8mm
  • Regie
    Joel Schumacher
    Te zien vanaf
    01-01-1999
    Land
    Verenigde Staten
  • Deel dit artikel

Tom Welles (Nicolas Cage) bekijkt verwerpelijk spul

Een van de hardnekkigste mythes in de filmwereld is het bestaan van snuff-films. In de thriller 8mm van Joel Schumacher zijn deze echte-moordfilms aanleiding om af te dalen in de laagste regionen van de porno-industrie. Wie nu verlekkerd naar de bioscoop rent, zal echter van een koude kermis thuiskomen.

Een titel als 8mm prikkelt de verbeelding. Je ziet een ratelende projector voor je, een obscuur filmpje opgeduikeld uit een uithoek van de filmgeschiedenis, en een lichtbundel die elk beeldje kan vervoeren dat je maar kunt bedenken. Fictie wel te verstaan, want het idee van een snuff-film gaat zelfs de meest fanatieke filmkijker te ver. In een snuff-film wordt een echte moord enkel en alleen gepleegd om het filmpje voor grof geld te verkopen aan perverselingen. Een film waarin journaalbeelden of footage met een sterfgeval worden gebruikt, valt hier dus niet onder. Het fenomeen snuff is een van de hardnekkigste mythes die er in de filmwereld leven, want het bestaan is nooit bewezen. Folklore in de seksindustrie, zoals het in 8mm wordt genoemd. Je zou kunnen betogen dat elke uitwas die je maar kunt bedenken, ook daadwerkelijk bestaat. Als men al zo verhit van het idee raakt, dan moet er toch ook een markt voor snuff zijn. Maar vooralsnog blijkt elke vermeende snuff-film nep te zijn.
De naam dook voor het eerst op in 1975 toen B-filmdistributeur Allan Shackleton de griezelfilm Snuff uitbracht, die geïnspireerd was op de Charles Manson-moorden. Hij wist handig in te spelen op de sensatielust van de kijker door te suggereren dat de getoonde moorden werkelijk gepleegd waren. ‘Made in South America…where Life is CHEAP’ volgens het affiche.
Acteur Charlie Sheen dacht enkele jaren geleden via een postorderbedrijf in het bezit te zijn gekomen van een echte snuff-film, en schakelde de FBI in. Sheen bleek loos alarm te hebben geslagen, want hij bezat slechts het derde deel van de Japanse horrorserie Guinea pig. Sheen had de amateuristische filmstijl verward met authenticiteit, een fout die eerder werd gemaakt met de Faces of death-serie en de beruchte Mondo cane-films van Gualtiero Jacopetti.
Laatst nog leek het er even op dat ook Nederland zijn snuff-schandaal kreeg. Filmmaker Ian Kerkhof gaf een lezing in het Amsterdamse Rialto over de zegeningen van de digitale cinema. Hij schotelde de zaal vol studenten journalistiek doodleuk een snuff-film voor, waarin een vrouw hara kiri pleegde. Op hoge poten schreef een van de studenten een brief aan Trouw, en schakelde politiechef Klaas Wilting in, maar bij navraag bleek Kerkhof de boel bij de neus te hebben genomen.

Leertuigjes
Fictiefilms vinden in ieder geval genoeg inspiratie in de snuff, getuige films als Thesis, Mute witness, The brave en Strange days. Ook de thriller 8mm van Joel Schumacher en scenarioschrijver Andrew Kevin Walker, die eerder Se7en schreef, speelt handig in op de zweem van mysterie rondom het fenomeen. Nicolas Cage speelt de privé-detective Tom Welles die via een weduwe van een vooraanstaand zakenman een snuff-film in handen krijgt, met de vraag of hij wil uitzoeken wat de bron is van deze ellende. Hij zakt steeds dieper weg in de krochten van de porno-industrie, op zoek naar de motivatie van de maker en de koper. Echt wijzer worden we niet, want we zitten vooral opgescheept met een aantal karikaturen. Porno-bazen zullen vast geen lieverdjes zijn, maar meer inlevingsvermogen in hun denkwereld had de film niet misstaan.
De film heeft wat weg van Hardcore, de film uit 1979 van Paul Schrader waarin een streng-gelovige vader zijn verdwenen dochter probeert op te sporen, en steeds verder in de ‘sleezy business’ terecht komt. 8mm gaat nogal wat stappen verder, denk aan mannen in leertuigjes en vrouwen in doodsangst, maar wint daarbij niet aan inzicht.

Ranzig
Moreel ijkpunt in 8mm zou de vrouw van Welles moeten zijn, met haar gejammer over de rookgewoontes van haar man, en haar roep om zijn vaderlijke plichten. Maar die moraal over het huiselijk geluk als grootste goed ligt er wel erg dik bovenop. De film wordt daarnaast steeds explicieter en gewelddadiger, zodat de twee polen van goed en kwaad wel erg ver van elkaar afliggen, terwijl deze in werkelijkheid aan elkaar zijn vastgeklonken. De film wordt steeds platter, en mist elke subtiliteit, wat vooral wordt veroorzaakt door overacting.
Het bekijken van 8mm gaat je toch niet in de koude kleren zitten. Smerig is het eerste woord dat na het verlaten van de zaal boven komt drijven, een kwalificatie waar weinig mis mee is, mits de film je heeft laten afvragen wat je precies aan het kijken bent. Ranzig is het volgende gevoel, omdat de film inspeelt op de behoefte van het leunstoel-griezelen, en dit probeert te maskeren door een vette moraal toe te voegen. De echte exploitatiefilmers zouden zich deze moeite besparen, want geld is hun doel, en daar komen ze dan ook eerlijk voor uit. Schumacher wil ons iets leren over ‘de donkere kant van de ziel’, maar gebruikt daarbij dezelfde tactieken als de exploitatiefilmer. Hij staat dichterbij zijn vijand dan hij denkt.

Mariska Graveland