Michael Middelkoop over Koolhoven presenteert: Trauma Porn Club
'Het is een heftige thriller met een hoge shock value'
In Trauma Porn Club van Michael Middelkoop regelt een jonge kunstenaar traumatische ervaringen via een app. Ze kan al snel niet meer zonder. Trauma Porn Club is een van de zes genrefilms van jonge makers die onder begeleiding van Martin Koolhoven tot stand kwamen.
Trauma Porn Club begint met een korte, heftige scène en snijdt dan weg naar het hoofdpersonage, zonder dat je begrijpt wat je net hebt gezien. Het is een intense, prikkelende openingsscène die mooi contrasteert met de rust in de volgende scène, waarin de jonge kunstenaar Nova werkt aan een schilderij.
Maar zowel in de galerie waar ze als assistent werkt als in gesprekken met de mensen om haar heen wordt haar kunstenaarschap niet serieus genomen. Omdat ze zogenaamd geen ‘verhaal’ heeft en geen culturele achtergrond die haar interessant maken. Toch is het niet alleen die externe motivatie die haar richting Trauma Porn Club drijft, een app die extreme ervaringen aanbiedt. Nova draagt een leegte met zich mee die alleen door iets radicaals gevuld lijkt te kunnen worden.
De film scoort sterk op sfeer en leunt ook sterk op actrice Sigrid ten Napel, die hier fantastisch acteert. Aanvankelijk kwetsbaar, bijna breekbaar. Maar de fysieke pijn van haar ervaringen werkt louterend en bevrijdend. Tot het dat niet meer doet.
Michael Middelkoop: “Ik merk het nu ook weer met de film die ik net heb gedraaid: ik hou van vormen, stijlen en soorten verhalen die toegankelijk zijn voor een groot publiek, waarin je vervolgens een boodschap kunt verstoppen die relevant is. Een boodschap waar mensen niet zomaar twee uur voor uit zouden trekken, maar wel als je die boeiend verpakt. Een film die me daarin gevormd heeft toen ik net begon met films maken – want ik kom uit de hoek van commercials en videoclips – is Jordan Peele’s Get Out. Die film zien in een volle bioscoopzaal met overal bakken popcorn om me heen en mensen zien schrikken en mensen horen lachen en ze met plezier de zaal uit zien lopen terwijl ze wel een verhaal hebben gezien over verschillen in kleur en klasse, over racisme en over gemengde relaties, toen wist ik: dit is de manier waarop ik verhalen wil vertellen. Het is niet zo dat een mooi kitchen sink drama me niet raakt. Maar zoals Peele het doet in Get Out, dat is hoe ik me als regisseur wil ontwikkelen.
“Trauma Porn Club is aan de voorkant een smeuïge, best heftige thriller met een hoge shock value. Maar daarachter zitten ideeën over wie welk verhaal mag vertellen, over de vraag of je als kunstenaar een emotionele of misschien zelfs wel traumatische bagage moet hebben, over de invloed van kleur en klasse op je kunstenaarschap en of je daardoor überhaupt een plek aan tafel krijgt.”
Op de IFFR site stond tijdens het festival een opvallend letterlijke beschrijving van je film. Iets over een kunstenaar die zichzelf wil bewijzen. Terwijl de film voor mij ook heel erg gaat over afgestomptheid als een soort systeemziekte in de spektakelmaatschappij. “In de eerste minuten van de film scrollt het hoofdpersonage door hele gewelddadige filmpjes alsof ze naar puppyfilmpjes kijkt. Het doet haar gewoon niks meer. Door het bombardement van beelden over verschrikkelijke dingen zijn we gevoellozer geworden. Voor mij is dat een belangrijke reden om na te denken over de vorm waarin je een verhaal verpakt: je wilt mensen bereiken maar ze niet verder afstompen met keiharde maar inhoudsloze beelden. Als je kijkt naar klassiekers of naar succesvolle Disney-films, die hebben ook allemaal een verhaal op de achtergrond. Bij Disney bijvoorbeeld over eenzaamheid, of over pesten. Je moet als kijker door zoveel mediaruis heen in het dagelijks leven, dat makers goed na moeten denken over de vorm waarin je een verhaal giet. Wat zogezegd de piñata is die mensen stuk moeten slaan om bij het echte verhaal van de film te komen.”
Je noemde filmmaken in een eerder gesprek vooral een groepsproces. Is dat een besef dat bij jonge makers sterker aanwezig is denk je? Tegenover het idee van een film als de creatie van die ene auteur? “Ik kan niet voor een hele generatie spreken. Voor mij komt het voort het uit mijn eigen achtergrond. Ik kom niet van de Filmacademie, ik ben autodidact. Ik heb in het verleden mijn eigen filmpjes gemonteerd, gefilmd en geregisseerd. Ik heb als productie-assistent acteurs in alle vroegte thuis moeten ophalen. Ik heb alle kanten van het productieproces gezien, dus ik ben me heel bewust van alle spelers die in zo’n team zitten. En net als ieder ander mens heb ik blinde vlekken. Ook daarom moet je de inbreng van anderen serieus nemen.
“In het geval van Trauma Porn Club, dat is een flinke knipoog naar films die gaan over macht, over ego’s of geldingsdrang of een soort fysieke lustopwekking die uiteindelijk gaat over gezien willen worden. De beste films in dat genre – Fight Club, The Game, Cronenbergs Crash – gaan altijd over mannen. Ik wilde zo’n verhaal vanuit een vrouw vertellen, via het vrouwelijk lichaam, om te zien wat dat op zou leveren. Het scenario moest ik dus samen met een vrouw schrijven. Niet dat dat een regel voor me is, maar ik wilde voorkomen dat ik belangrijke dingen over het hoofd zou zien. Zo werkte die samenwerking ook: zij bracht dingen in die ik niet zag.
“Ik ben een groot Spielberg-fan en als je je een beetje in zijn werkwijze verdiept, zie je dat hij al 25 jaar min of meer met dezelfde mensen werkt. Met dezelfde cameraman, dezelfde production designer, dezelfde kostuumontwerper. Het is een familie. Dus ook de allergrootsten hebben hun A-team van mensen om zich heen. Een film is de visie van de maker. Trauma Porn Club is mijn visie. Maar de film is gemaakt door een leger aan mensen.
Trauma Porn Club is te zien op NPO Start (tussen 20.00 uur en 6.00 uur).