Carine Tardieu over L’attachement

Een vrijgevochten vrouw van vijftig ontfermt zich over haar buurjongetje in het lichtvoetige melodrama L’attachement. Regisseur Carine Tardieu: “We staan nu meer open voor niet-conventionele familiesamenstellingen.”

Net als Rebecca Zlotowski’s Les enfants des autres (2022) verkent L’attachement hoe onconventionele families emotioneel in elkaar steken. Tardieu’s vijfde speelfilm, een bewerking van Alice Ferney’s roman L’intimité, toont hoe Sandra (Valeria Bruni Tedeschi), de vrijgevochten en alleenstaande eigenaar van een feministische boekhandel, de zorg voor haar zesjarige buurjongetje Elliott op zich neemt.

Het begint allemaal nog enigszins overzichtelijk, met de vraag of Sandra een paar uurtjes op Elliott kan passen terwijl zijn hoogzwangere moeder Cécile met haar partner Alex voor de bevalling naar het ziekenhuis snelt. Maar wanneer Cécile tijdens de geboorte van haar tweede kind overlijdt, krijgt Sandra gedurende de volgende twee jaar in toenemende mate de moederrol toegewezen.

Tardieu las Ferney’s boek op aanraden van acteur Fanny Ardant, die wist dat de filmmaker gefascineerd is door de complexe band tussen opvoeder en kind. “Ik heb zelf, als alleenstaande, op veertigjarige leeftijd een kind geadopteerd”, vertelt Tardieu op het filmfestival van Venetië. “Ik weet dus hoe het is om een band te ontwikkelen met een kind dat biologisch gezien niet het mijne is. Ik was daardoor geïnteresseerd in het vrijgevochten personage Sandra, die haar leven zo heeft ingericht dat ze niet hoeft te voldoen aan het ideaal van moederschap. Maar sommige banden die tussen mensen – en dus ook tussen volwassenen en kinderen – worden gesmeed zijn nou eenmaal onherroepelijk.”

De titel van deze film is veelzeggend voor Tardieu, die ook in eerder werk als Les jeunes amants (2021) complexe relaties onder de loep nam. “Hechting is universeel, maar niet hetzelfde als liefde of affectie. Het is simpelweg het vertrekpunt voor een diepe relatie, waar liefde uit voort kan vloeien.”

Voor de psychologische onderbouwing van haar gevoelige, enigszins melodramatische, maar bovenal lichtvoetige film putte de regisseur voornamelijk inspiratie uit het gedachtegoed van de Britse psychiater John Bowlby, die in de jaren veertig en vijftig baanbrekend werk publiceerde over de hechting tussen opvoeders en kinderen. Tardieu: “Hij legt uit dat hechting gedurende het opgroeien van kinderen uit vier stadia bestaat, dat de initiële hechting noodzakelijk is voor de overleving van een kind, en dat liefde pas in een later stadium ontstaat.”

Familievormen
Die psychologische nuance is noodzakelijk voor een film als L’attachement, die soaperige clichés vermijdt en gevoelig omgaat met de relaties tussen man en vrouw, of opvoeder en kind. “Ik ben geobsedeerd door familierelaties en psychoanalyse”, legt ze uit. “Ik hou ervan om tegenstellingen en spanningsvelden te onderzoeken en in kaart te brengen hoe mensen met elkaar omgaan.”

L’attachement verkent hoe traditionele relaties in het Westen nieuwe invullingen krijgen. “We staan tegenwoordig meer open voor niet-conventionele familiesamenstellingen. Je kan als samengesteld gezin met drie of vier volwassenen onder één dak wonen, je mag als queer koppel een eigen invulling geven aan het idee van ouderschap. Kortom, we hebben meer vrijheid om te kiezen welke familievorm bij ons past.”

Om dat idee kracht bij te zetten, putte Tardieu uit een ander boek: La fabrique de la famille van Serge Hefez. “Dat is een ontzettend belangrijk werk voor mij, omdat hij stelt dat eigenlijk elk kind geadopteerd is. Ook als biologische vader of moeder moet je je kind adopteren om het echt te leren kennen. En elk kind moet zich leren openstellen naar zijn ouders zodat liefde en affectie beginnen op te bloeien.”

L’attachement draait vanaf 10 juli 2025 in de bioscoop.