IFFR 2025: Aaron Rookus over De idylle
Tussen ernst en grap

De idylle. Still: Jurre Rompa
In de tragikomische mozaïekvertelling De idylle, die komende vrijdag in première gaat op IFFR, moeten alle personages zich op hun eigen manier verhouden tot de dood – en daarmee tot het leven. Regisseur Aaron Rookus: “Ieder personage is bezig met het verleden of de toekomst, niemand is in het heden.”
In de openingsscène van De idylle zien we een groot standbeeld vastgebonden aan een helikopter door de stad zweven. Inderdaad, een verwijzing naar de beroemde opening van Fellini’s La dolce vita (1960). Maar waar het in Fellini’s film een standbeeld van Jezus Christus betreft, zien we in De idylle een reusachtige struisvogel door de lucht vliegen.
“Ik wilde met die scène aangeven dat deze film zich afspeelt in een seculiere wereld”, vertelt regisseur Aaron Rookus in een Amsterdams café. “We hebben afscheid genomen van het christendom. God is dood en we kunnen voor antwoorden op onze levensvragen niet meer bij de kerk terecht. Dus steken we onze kop in het zand.” Om daaraan toe te voegen: “En ik vind een struisvogel ook gewoon een heel grappig beest.”
Ieder op hun eigen manier moeten de personages in de tragikomische mozaïekvertelling De idylle zich verhouden tot het leven. En ieder personage wordt geconfronteerd met de dood. De succesvolle opera-sopraan Annika (Hadewych Minis) krijgt een kankerdiagnose te verwerken. Joke (Beppie Melissen) beschouwt haar leven als voltooid en wil er een einde aan maken. De tienjarige Timo (Isacco Limper) krijgt door een jonge waarzegger voor een euro voorspeld dat hij nog een week te leven heeft.
Kafka
De idylle citeert schrijver Franz Kafka: “De zin van het leven is dat het ophoudt”. Dat is voor Rookus de kern van waar zijn film over gaat. “Alles wat wij doen, leidt ertoe dat we dood gaan. Op de een of andere manier raakt die quote mij, omdat ik… ja, waarom is dat?” Rookus denkt even na. “Het zegt iets over de tragiek van het bestaan. Maar dan komisch verwoord.”
De levenskeuzes waar een mens voor komt te staan, de existentiële twijfels die deze kunnen oproepen: het zijn thema’s die Rookus in zijn debuutfilm Goodbye Stranger (2022) ook al onderzocht, toen vanuit het standpunt van een ambitieuze Amsterdamse twintiger die staat te trappelen om het te gaan maken. In De idylle (waarvoor Rookus anders dan Goodbye Stranger ook zelf het scenario schreef) zien we mensen die de ratrace ondertussen gelopen hebben en zich enigszins verslagen afvragen: is dit het nu?

Zowel Goodbye Stranger als De idylle gaan over wat we met dit leven aan moeten. Het verschil zit in de meerstemmigheid, vertelt Rookus. “In Goodbye Stranger zit je een etmaal in het hoofd van hoofdpersoon Paul. Ieder shot moest je zo dicht mogelijk bij hem in het hier en nu zijn. De idylle is het tegenovergestelde: het gaat over meerdere personages die allemaal bezig zijn met het verleden of de toekomst. Niemand is in het heden.”
Dat vraagt om een andere beeldtaal. Die is afgemeten en afstandelijk. Als voorbeeld noemt Rookus de scène waarin Annika en haar zoon samen eten aan de keukentafel. Het is voor het eerst in lange tijd: doordat Annika vrijwel altijd op tournee is in het buitenland, ziet ze haar zoon nauwelijks. Aan tafel doet zij een onhandige poging een gesprek met hem te voeren. “Aanvankelijk hadden we dat in close-ups gefilmd, steeds wisselend van hem naar haar”, vertelt Rookus. “Maar daardoor werd het veel te persoonlijk en verloor je de afstand die je nodig hebt om te begrijpen wat daar gebeurt. Een totaalshot werkte veel beter voor de filosofische benadering van deze film. Die wil grote bogen maken. Het persoonlijk drama staat op de achtergrond.”
Orgelmuziek
Net als in Goodbye Stranger is muziek in De idylle een bepalend element. Waar in Rookus’ debuutfilm vooral popmuziek te horen was, daar is nu een grote rol weggelegd voor klassieke muziek. En dan specifiek orgelmuziek. Aanvankelijk wilde Rookus gebruikmaken van muziek van de Amerikaanse componist Moondog, maar die rechten bleken te duur. Dus componeerde Sten Sheripov eigen muziek voor de film, geïnspireerd op het werk van Moondog.
Daarvoor is lang gezocht naar precies het juiste orgelgeluid. Dat moest twee uitersten in zich verenigen, het sacrale en het speelse. “Sten maakte gebruik van een digitale geluidsbank waarin orgels van over de hele wereld geüpload zijn.” Zo vond hij een orgel in de Duitse stad Erfurt die precies de juiste klankkleur had – die het midden hield tussen religieus en komisch. “Een geluid dat samenviel met de sfeer en toon van de film. Tussen ernst en grap.”
Doppelgängermotief
Een meerstemmige mozaïekvertelling was niet vanaf het begin het uitgangspunt. Rookus heeft lang naar de juiste vorm gezocht. In eerste instantie draaide het verhaal om één personage, de succesvolle operazanger die op het toppunt van haar carrière kanker krijgt en er dan achter komt dat ze niemand om zich heen heeft. “Dat had ik helemaal uitgewerkt. En toen zag ik: dit is het eigenlijk niet. Ik wil niet iets eenduidigs vertellen. Toen ben ik al die andere personages gaan uitwerken. Ik wist niet echt waar ik heen wilde, ik ben gewoon scènes gaan schrijven. Dat was in de zomer van 2018. Het was toen zo heet, dat ik niets anders kon dan schrijven. Iedere ochtend van negen tot twaalf. In twee maanden stond het op papier.”
De meerstemmigheid die de film kenmerkt, komt ook terug in het doppelgängermotief. Annika ziet in het voorbijgaan een vrouw die sprekend op haar lijkt. Een vrouw die, naar later blijkt, wel voor een huiselijk gezinsleven is gegaan, maar daar niet per se gelukkiger mee is. Naast Kafka had De idylle daarmee ook de Deense filosoof Kierkegaard kunnen citeren: “Trouw, je zult er spijt van krijgen. Trouw niet, je zult er eveneens spijt van krijgen. Trouw wel of trouw niet, je zult van allebei spijt krijgen.”
“Even krijgt Annika een glimp te zien van een alternatief leven. Een leven dat ze had kunnen leven als ze andere keuzes had gemaakt”, vertelt Rookus. “Maar dat alternatief is niet per se beter. Een andere keuze betekent niet de tegenovergestelde uitkomst. Ook dan kun je nog gewoon ongelukkig zijn.”
De idylle is te zien op IFFR 2025 en draait vanaf 13 maart 2025 in de bioscoop.