Focus: Spectaculair goed filmjaar
Election
Kun je filmjaren net als wijnjaren beoordelen? Het ene jaar zuur, het andere zoet? Kino in Rotterdam meent van wel en bombardeert 1999 tot een excellent wijn-, pardon filmjaar. Als bewijs vertoont het tot en met december negentien films uit dat jaar.
Dat 1999 een exquise filmjaar was, is niet alleen de mening van Kino. Volgens het gezaghebbende Amerikaanse online filmmagazine Indiewire was het ‘one of the best film years ever’. Die bewering zegt veel over de Amerikaanse bril, want 1999 was vooral een ijzersterk Amerikaans filmjaar, waarin Hollywood zichzelf met gedurfde films leek te vernieuwen. Van de 23 films die op Indiewire als bewijs moeten dienen dat 1999 een spectaculair goed filmjaar was, komen er maar liefst 20 uit Amerika. Beetje beschamend wel, die Amerikaanse bril. Alsof alleen de Amerikaanse cinema er in de internationale cinema toe doet.
Dat neemt niet weg dat 1999 een buitengewoon hoopgevend jaar was voor de Amerikaanse cinema. Er was een aanstormende generatie inventieve en creatieve filmmakers, onder wie Spike Jonze (Being John Malkovich), Sofia Coppola (The Virgin Suicides), M. Night Shyamalan (The Sixth Sense), Daniel Myrick en Eduardo Sánchez (The Blair Witch Project), Alexander Payne (Election), Trey Parker (South Park: Bigger, Longer & Uncut), Lilly en Lana Wachovski (The Matrix), Paul Thomas Anderson (Magnolia), David Fincher (Fight Club) en Sam Mendes (weliswaar een Brit, maar met de Hollywoodfilm American Beauty).
Veel schitterende en baanbrekende films in 1999, maar het jaar roept terugblikkend ook een gevoel van treurnis op. Hollywood deed in 1999 denken aan New Hollywood, de periode vanaf de late jaren zestig waarin een nieuwe generatie filmmakers met taboedoorbrekende films Hollywood revitaliseerde.
Er leken nieuwe tijden op komst, maar de opleving was van korte duur, want nog geen tien jaar later domineerden hersenloze blockbusters Hollywood. Ook 1999 bleek uiteindelijk niet meer dan een strovuurtje.