Tour de France

Gérard Depardieu trekt met rapper Sadek langs de Franse havensteden om zijn liefde voor het land te bewijzen. Regisseur Djaidani vraagt zich af van en voor wie Frankrijk is: de witte boze man of de onbegrepen Arabische jongen?

Filmbezoekend Frankrijk lijkt in de ban van een nieuwe (raciale) dynamiek tussen hoofdpersonages: koppel een koppig, wit personage aan een onwaarschijnlijk, gekleurd personage en kijk wat er gebeurt. In de feel­good-­­hit Intouchables werd een witte aristocraat met dwarslaesie verzorgd door een zwarte man uit een achterstandswijk. Rachid Djaidani’s Tour de France lijkt eenzelfde contrast te willen benutten maar speelt nog explicieter de kaart van de witte versus de gekleurde man. Dit komt vooral door Djaidani’s agressieve casting: de Frans-Arabische rapper Sadek trekt als chauffeur door het land met een bouwvakker, gespeeld door Gérard Depardieu, de iconische Franse acteur die in 2013 zijn land inruilde voor Rusland nadat Frankrijk belastingverhogingen instelde voor de rijkste laag van de bevolking.
Djaidani maakt van Depardieu een boze, witte man met enkel liefde voor zijn versie van Frankrijk en zet hem tegenover een stem van een jongere, Arabisch-Franse generatie die amper buiten de buitenwijken van Parijs gehoord wordt. Dit onwaarschijnlijke koppel reist langs de Franse havensteden zodat het personage van Depardieu al schilderend in de voetsporen van de Franse hofschilder Claude Joseph Vernet kan treden. Sadek doet dienst als chauffeur omdat hij vijanden heeft gemaakt in Parijs die hem naar het leven staan. Het is een plotje van niets, maar Djaidani voorziet Tour de France van genoeg momenten waarop de film tot leven komt. In een memorabele scène doet Depardieu een poging tot gangsta rap, maar komt niet veel verder dan het niveau ‘Yo yo lik mijn penis’. Wederzijds onbegrip is zoals in zoveel van dit soort films het vertrekpunt van de reis.
Er ligt een opvallende nadruk in Tour de France op de uitwisseling van blikken, woorden en aanrakingen. Vooral rapper Sadek doet meerdere pogingen om toenadering te zoeken tot Depardieu. Hij legt zijn hand op diens been tijdens een emotioneel gesprek en slaat zijn armen over zijn schouders tijdens een gezellig moment. Depardieu speelt op zijn beurt een ruwe-bolster-blanke-pit-type dat de carrière van Sadek eerst nog belachelijk maakt, maar zich uiteindelijk met volle overtuiging in de problemen van zijn reiskompaan stort. Uiteindelijk presenteert Djaidani een ietwat naïef beeld van een Frankrijk voor iedereen, mits cultuurverschillen gevierd in plaats van gevreesd kunnen worden. Niet voor niets eindigt Tour de France met een oude witte zwerver die uitgerekend aan Depardieu vraagt of hij hem verder kan helpen in de rapindustrie.

Hugo Emmerzael