TOTAL LOSS

Total loss, over drie mannen die de laatste 24 uur van hun leven zien eindigen in een genadeloze doodsklap, is het spectaculaire speelfilmdebuut van regisseur Dana Nechushtan en scenarist Marco van Geffen. De buitenkant is blinkend, de inhoud vertoont nog wat deukjes.

Het begin van Total loss is veelbelovend. Een grijze Volvo zwalkt met 120 kilometer per uur door een spekgladde tunnel. Met luid piepende banden wordt hij van de linker naar de rechter muur geslingerd. De drie passagiers hebben helaas niet de beschikking over een airbag, noch over een veiligheidsgordel zoals in een spotje van Veilig Verkeer Nederland, want hun hoofden slaan onbarmhartig door voor- en achterruit. Met een spectaculaire ontploffing komt het gevaarte tot stilstand. En even, misschien gedurende een halve seconde, is alleen het geluid van zingend ijs (alleen voor een schaatsliefhebber te herkennen) te horen. In deze ‘split second’ speelt zich de rest van de film af, om uiteindelijk te eindigen waar de film begon.
Het is op zich een mooi gegeven om een film af te laten spelen op het moment vlak voor de dood, waarop het leven nog eenmaal voorbij schijnt te trekken. Het scenario, ontwikkeld in de scenarioworkshop op het Maurits Binger Instituut, werd van huzarenstukjes voorzien: in een cirkel van flashbacks zijn de levens van de drie mannelijke hoofdpersonen ingenieus door elkaar heen geweven.
Maar ook de muziek, de cameravoering en de regie door Dana Nechustan, voor wie Total loss een speelfilmdebuut is, kenmerkt zich door spectaculaire vondsten. De begin- en eindscène, zoals hierboven beschreven, waarbij vier auto’s total loss werden gereden, werd door maar liefst negen camera’s gedraaid. En de muziek, 60 minuten speciaal gecomponeerd voor de film, lijkt qua onheilspellend karakter direct uit het dodenrijk afkomstig.

Raadsels
Total loss is in zijn vorm bijzonder geslaagd, maar de inhoud is minder overtuigend, want dat de drie mannen ook emotioneel ’total loss’ zouden zijn, volgens de persmap de bedoeling van de makers, is niet bepaald uit de verf gekomen.
Waarom Duco (Roef Ragas), een succesvolle arts van rijke komaf, worstelt met zijn homoseksualiteit, waarom Reinier (Yorick van Wageningen), een rasechte opportunist, probeert via zijn aanbidder te ontkomen aan zijn verleden en waarom Jeroen (Franky Ribbens) 24 uur voorafgaand aan het fatale ongeval een zelfmoordpoging heeft gedaan? Deze en andere raadsels worden slechts mondjesmaat opgelost. Weliswaar zijn daar oudbakken verklaringen als een overbezorgde vriendin, een stervende vader en natuurlijk het geladen pistool, maar die bieden weinig soelaas.
Een ongewenst bijeffect van de ingewikkelde wendingen in het scenario zijn bovendien de tenenkrommende dialogen, bedoeld om de toeschouwer iets meer inzicht in de chronologie te verschaffen (Duco: "O, natuurlijk, na wat er in Keulen is gebeurd!"). En ook de humor is tamelijk belegen: de scène waarin een runderhart tijdens de lunchpauze van het ziekenhuispersoneel door een lollige chirurg wordt ‘gereanimeerd’ overtuigt geen moment. Maar het grootste manco van Total loss is dat de hoofdpersoon te weinig karakter heeft meegekregen. Het wijze zwijgen van Jeroen, die blijkbaar geen woorden nodig heeft om te begrijpen hoe de verhoudingen in elkaar steken, gaat na drie kwartier mateloos de keel uithangen. Wat gaat er toch in deze mystieke ziener om, waarom kiest hij voor een nieuwjaarspartijtje (een dinertje dat niet voor middernacht begint) met zijn nieuwe vrienden en gaat hij niet gewoon naar huis naar zijn overbezorgde vriendin om het uiteinde te vieren?
Total loss was beter afgeweest met minder scenariolesjes en wat meer doodgewone polderlogica.

Fleur Jurgens