SERIAL MOM

Met zijn buitenissige komedies uit het begin van de jaren zeventig verwierf John Waters wereldwijde faam en de titel ’the pope of trash’. In 1988 brak hij door naar het grote publiek met de musical Hairspray, gevolgd door Cry baby. In zijn nieuwe film Serial mom neemt de koning van de slechte smaak de preoccupatie met seriemoordenaars op de hak.

Twee decennia na dato wordt John Waters nog altijd achtervolgd door die ene scène. Aan het eind van zijn magnum opus Pink flamingos eet de corpulente travestiet Divine een versgedraaide hondedrol. Van trucage was geen sprake, de camera liep, het hondje poepte en Divine hapte toe. Waters en zijn ster maakten filmgeschiedenis en Pink flamingos werd een cultfenomeen. Zonder die drol had Waters het ook wel gered, hij weet immers als geen ander op aanstekelijke wijze wansmaak tot stijlmiddel te verheffen. Daarbij kan hij bogen op een groot arsenaal bizarre acteurs, die er geen van allen ooit in geslaagd zijn buiten Waters’ universum hun sporen na te laten. Waters’ grootste sterren, Divine en Edith Massey, zijn inmiddels overleden, maar de mindere goden Mink Stole, Mary Vivian Pearce en Patricia Hearst zijn in Serial mom wel weer van de partij.
In tegenstelling tot zijn musicals Hairspray en Cry baby is Waters’ nieuwste film stevig verankerd in de populaire cultuur van de jaren negentig. Seriemoordenaars staan volop in de belangstelling, in de Verenigde Staten wordt iedere spectaculaire rechtzaak live op de televisie uitgezonden en er verschijnen aan de lopende band boeken over beruchte moordenaars. Waters’ interesse voor misdadige types dateert al van ver voor de mediahausse die ons tegenwoordig overspoelt. In het uit 1974 stammende Female trouble maakte hij van Divine een vrouw die letterlijk over lijken gaat om als gevreesd misdadiger in de geschiedenisboekjes opgenomen te worden. Twintig jaar later is het Kathleen Turner die in een Waters-film het mes trekt.

Dubbelleven
Turner speelt in Serial mom de ogenschijnlijk keurige huismoeder Beverly Sutphin. Ze is getrouwd met een tandarts, heeft een zoon en een dochter en bewoont een prachtig huis in een buitenwijk van Baltimore. Beverly is de perfecte huisvrouw, je kunt in haar keuken van de vloer eten en uit haar mond zul je nooit schunnige taal horen. Althans, niet in aanwezigheid van haar gezin. Wanneer ze alleen thuis is belt ze echter regelmatig met Dottie Hinkle, om de onfortuinlijke buurtbewoonster de huid vol te schelden. Dottie verdient niet beter, want ze pikte ooit Beverly’s parkeerplaats bij het winkelcentrum in. Dottie komt er nog goed vanaf, een buurvrouw die het verdomt haar huisvuil te scheiden moet dat met de dood bekopen. Beverly weet haar misdadige dubbelleven aanvankelijk goed te verbergen. Ze laat haar man in de waan dat vogels haar grootste hobby zijn, terwijl ze in bed met dromerige ogen naar een foto van Charles Manson kijkt, biografieën van seriemoordenaars leest en in een duister verleden een heimelijke telefonische relatie met de tot de doodstraf veroordeelde moordenaar Ted Bundy had.
Een brave huisvrouw die zich ontpopt als seriemoordenaar is koren op de molen van de sensatiepers, dus wanneer Beverly gearresteerd wordt barst het media-circus in alle hevigheid los. Haar rechtszaak wordt niet alleen bezocht door journalisten en rechtbank-groupies maar ook door de televisie-ster Suzanne Somers, die in een tv-film over de zaak de rol van Beverly zal spelen.

Kwajongen
Met zijn derde Hollywood-film begeeft Waters zich op vertrouwd terrein, zonder daarbij nieuwe invalshoeken te gebruiken. Waar hij ooit enthousiast heilige huisjes omver smeet en het ene taboe na het andere doorbrak, onderscheidt Serial mom zich van zijn oude werk door het brave karakter van de film. Nu hoef je in een film met Kathleen Turner in de hoofdrol natuurlijk geen controverse te verwachten, maar een satire over seriemoordenaars behoeft een scherpere aanpak dan Waters hier hanteert. Slechts af en toe komt de kwajongen in de regisseur nog even bovendrijven, zoals in een scène waarin een puber masturbeert bij videobeelden van Chesty Morgan, een legendarische pornoster met de grootste borsten die ooit op film zijn vastgelegd. Het zal Waters ongetwijfeld een enorme kick geven mevrouw Morgans talenten aan een groot publiek te tonen, voor fans van zijn oude werk is het een veel te kleine pleister op een grote wonde.
De confrontatie met de getemde Waters is des te pijnlijker omdat de film die hij had kunnen maken er al is. Op het 23e Filmfestival Rotterdam was Michael Ritchie’s The positively true adventures of the alleged Texas cheerleader-murdering mom te zien. Ritchie basseerde zijn film op waargebeurde feiten en leverde een messcherpe satire op de populariteit van moordenaars bij Amerikaanse media af. Met Holly Hunter in een flitsende hoofdrol. Daar kunnen Waters en Turner bij lange na niet aan tippen, zelfs niet wanneer ze met Chesty Morgan een overtuigende troefkaart uitspelen.

Bart van der Put