PRANZO DI FERRAGOSTO

Hoezo geen rollen voor oude acteurs? De vier vrouwen in de ingetogen Italiaanse komedie pranzo di ferragosto zijn rond de negentig.

Vijftiger Gianni zal zich het leven vroeger vast anders hebben voorgesteld dan in een appartement in Rome zijn dagen door te brengen met de zorg voor zijn stokoude, dominante moeder. Lees deze zin nog een keer en proef het normatieve karakter. Is het leven van een alleenstaande man die zijn moeder verzorgt minder rijk dan dat van een in een gezinsleven ondergedompelde man? Wie het weet, mag het zeggen, maar Gianni’s moeder is gelukkig met haar zoon, want zij hoeft niet naar een verzorgingshuis. Achter de komische buitenkant van pranzo di ferragosto ligt de vraag hoe wij met onze ouders omgaan. Zien we ze alleen als probleem? Nee, u bevindt zich niet in een welzijnsmagazine over bejaardenzorg maar wel degelijk in de Filmkrant. Zoals iedere goede komedie gaat pranzo di ferragosto over een gevoelige kwestie.
De film begint met een schets van Gianni’s dagelijkse leven. Omdat hij zijn moeder verzorgt, kan hij niet werken, wat tot onbetaalde rekeningen leidt. Als de huisbaas de rekeningen wil betalen in ruil voor het een dag en een nacht bij hem ‘stallen’ van zijn moeder, gaat Gianni tegenstribbelend akkoord. Omdat de gewiekste huisbaas ook zijn tante meebrengt, heeft Gianni de zorg voor drie oude vrouwen. Het worden er vier als een bevriende huisarts zijn moeder brengt. Gianni heeft er zijn handen vol aan, want de vier vrouwen hebben een stevige wil. Zo treft hij ’s avonds laat één van hen drinkend en rokend op een terras aan, dat ze nog lang niet wil verlaten. Dat Gianni wil slapen, interesseert haar niet. Ze laat de kans niet glippen om even uit haar eenzaamheid te ontsnappen en honderduit over vroeger te praten.

Geestkracht
pranzo di ferragosto is het regiedebuut van Gianni Di Gregorio, die we kennen als de scenarist van Matteo Garrones maffiafilm gomorra. De films verschillen als hemel en aarde, maar hebben hun realisme als overeenkomst. gomorra legt de werkelijkheid van de maffia bloot en pranzo di ferragosto op milde wijze die van de ouderdom. De film, die de debuutprijs won op het filmfestival van Venetië, zoomt in op de kwetsbaarheid en eenzaamheid van oude mensen, maar ook op hun vitaliteit, humor en geestkracht. Di Gregorio’s realistische aanpak is ook te vinden in de casting, want de vier vrouwelijke personages worden gespeeld door stokoude vrouwen die niet eerder acteerden. Zij doen dat uitstekend, waarbij natuurlijk helpt dat ze min of meer zichzelf spelen. Dat geldt ook voor Di Gregorio, die de film niet alleen schreef en regisseerde, maar ook Gianni speelt. Hij putte inspiratie uit zijn eigen leven, want ook hij was enig kind en leefde een tijd met zijn oude moeder onder één dak. Omdat Di Gregorio de regels van het realisme, maar ook van de komedie kent, wordt pranzo di ferragosto nooit bitter, maar hangt er een feelgood-wolkje boven. Wie wil kan het bij deze buitenkant houden. Wie verder kijkt, stuit op de vraag uit het begin van deze recensie: wat doen we met onze bejaarde ouders?

Jos van der Burg