One Floor Below (Previously Unreleased)

Het rood-witte politielint dat voor het appartement van Sandu Patrascu’s vermoorde benedenbuurvrouw is gespannen, is een mooie metafoor voor waar het in Radu Mun­teans stuurse thriller om draait.

Pa­tras­cu is een fatsoenlijke, sympathieke man en een goede vader, werkt hard en denkt aan z’n gezondheid. Waarom vertelt hij de politie dan niet dat de buurman van twee hoog waarschijnlijk de dader is? Misschien beschermt hij gewoon zijn gezin. Ieders goed recht. Maar wat als iedereen zwijgt? Het kwaad overwint als goede mensen niets doen, zei Edmund Burke. Wat zijn goede mensen? Is het een achterhaald begrip? Of is dat juist weer goedkoop cynisme dat voorkomt dat mensen verantwoordelijkheid nemen?
Muntean stelt die vraag niet hardop. Hij concentreert zich op de spanning die in Patrascu’s dagelijkse routines voelbaar is door het personage nauwlettend te volgen. Patrascu’s geweten wordt de stille soundtrack van de film en dus ook de stem in ons hoofd. Moet hij het zeggen? Kan het kwaad om het niet te doen?
De komende maanden worden nog twee andere recente Roemeense films in Neder­land uitgebracht: Cristi Puiu’s Sieranevada en Cristian Mungiu’s Bacalaureat. Je zou het een trilogie over de ziel van Roemenië kunnen noemen, maar dat is te algemeen. Het zijn films over mannen die niet handelen en de weg van de minste weerstand kiezen. Omdat ze bang zijn, omdat ze hun kinderen willen beschermen, omdat ze niet weten hoe het anders moet, omdat het altijd zo geweest is. Zien ze dat van zichzelf? Kunnen ze voorbij het rood-witte lint bij zichzelf naar binnen kijken en hun eigen medeplichtigheid zien?
Drie verhalen uit de intieme sfeer van gezin en familie, alle drie opvallend rustig van toon, maar met dezelfde impliciete vraag over het grotere geheel: kan een beschadigd land herstellen als mensen geen verantwoordelijkheid nemen?

Ronald Rovers