FOLIE PRIVÉE

Het Waalse debuut Folie privée draaide in de competitie van Locarno en won de Fipresci-persprijs in Bratislava. Dit felrealistische relatiedrama duurt slechts een uur, maar er is geen ontsnappen aan.

Wallonië is beroemd om zijn sociaal realisme. Het land zelf is er mee doortrokken: wie bij Maastricht de grens over rijdt richting Luik, zal niet snel tot een blijspel worden geïnspireerd. Er komt abrupt een einde aan Hollandse kneuterigheid en Limburgse rondborstigheid, en opeens sta je in de grimmige werkelijkheid van de gebroeders Dardenne, een wereld bevolkt met werkloze arbeiders en alleenstaande moeders, in vervallen huizen onder immer betrokken hemel. De broers Dardenne zijn voor Wallonië wat Ken Loach is voor Noord-Engeland. Dit jaar wonnen ze in Cannes weer de Palm met hun zoveelste semi-documentaire film over het grauwe, rauwe stadsleven in het troosteloze buitenwijken-industrielandschap van Oostelijk België. Naast het stedelijke gebied langs de Maas heb je daar natuurlijk ook de woeste Ardennen, die dit jaar mochten figureren in wat wel de Belgische Deliverance is genoemd, Calvaire, een horrortragikomedie die zwaar leunde op de cultklassieker The Texas chainsaw massacre van Tobe Hooper.

Knoop
Dat echter ook de beboste heuvels het décor kunnen zijn voor sociaal drama bewijzen de Belgische theatermaker Kris Cuppens en regisseur Joachim Lafosse in Folie privée. De titel is dubbelzinnig. Enerzijds verwijst die naar de intimiteit van het drama, want de film draait om echtscheidingsperikelen. Anderzijds naar ‘bestolen zijn’, want ex-echtgenoot Kris Cuppens voelt zich bestolen: van zijn leven, van zijn zoon. Daarom wil hij niet weg uit zijn oude huis, waar zijn vrouw nu volgens afspraak wil gaan wonen met haar nieuwe man en hun kind. Als ze hem daar ’s avonds aantreft, belooft hij aanvankelijk dat hij de volgende ochtend weg zal zijn. Maar hij gaat niet weg. Het zoontje is blij, de vrouw weet zich geen raad, en dan komt de nieuwe man thuis. Er is geen ontsnappen meer aan: een uur lang met een knoop in je maag, een uur lang felrealistisch relatiedrama, gefilmd met schokkerige videocamera.
De acteurs en de crew zaten negen dagen lang met elkaar opgesloten in het Ardense huisje, en naar verluidt werd er dag en nacht gefilmd. Het waren dus niet zozeer filmopnames, maar het was een happening, een belevenis voor de deelnemers. Men leefde zich in, leefde zich uit, men groef ten overstaan van iedereen in de diepste emoties, en geen scheet ontsnapte aan de alziende camera. Wat een beul moet die Kris Cuppens zijn, de instigator van het project. Als een dolle stier, een mannelijke Medea gooit hij in de hoofdrol het hele palet van de getergde ex eruit, de lelijkste, rauwste kanten van een man die ten einde raad is. Papa en mama hebben ruzie en je zit er bovenop. Wat een afschuwelijke film is dit. Het is te goed gespeeld, het is te realistisch, het is te verschrikkelijk, en het is geen film maar een toneelstuk op video. Doe ermee wat u wilt.

David van Eijndhoven