EEN HEKS IN DE FAMILIE

Welk kind heeft er niet van gedroomd? Zijn lastige broertje of zusje voor even of voorgoed weg te kunnen toveren? Een heks in de familie is een kinderfilm die voortborduurt op die gedachte.

Hoe zou het toch komen dat meisjes meer van heksen houden dan jongens? Kiezen jongens onverschrokken helden, draken, buitenaardse monsters tot hun idolen, meisjes hebben iets met heksen. Ze spélen zelfs graag dat ze van die gemeen grinnikende serpenten met puntneuzen en dito mutsen zijn. Ongetwijfeld voer voor stamtafelpsychologie. Ondertussen is er gewoon weer een heksenfilm voor meisjes te zien: Een heks in de familie, een Zweedse jeugdproductie die geschikt is voor kinderen vanaf een jaar of acht.
Regisseur Harald Hamal (1960) is in eigen land een bekende (televisie)regisseur en acteur en die ruime ervaring is af te zien aan het met vaart en souplesse verfilmde Een heks in de familie, gebaseerd op een boek van de populaire Zweedse kinderboekenschrijver Ulf Stark.
Het uitgangspunt van Een heks in de familie is even herkenbaar als doelmatig. De achtjarige Maria heeft schoon genoeg van haar jongere broertje Lillen, die, als hij haar niet achterna loopt wel zijn Action Man-poppen in haar poppenhuis verstopt, of de haren van haar Barbie blauw verft. Samen met haar vriendinnetje Makka, een iets ouder en wereldwijzer meisje, besluit ze daarom om haar broertje ‘weg te toveren’ met behulp van een kristallen bol. Welk kind heeft er niet van gedroomd? Zijn lastige broertje of zusje even of voor wat langer weg te kunnen toveren? Een heks in de familie borduurt voort op die gedachte en maakt daarbij handig gebruik van gewone kinderangsten voor het donker en de schaduwen onder het bed, terwijl de film ook de rijke realiteit van de kinderfantasiewereld in zijn recht laat.

Opeten
Als Maria ziek wordt en haar moeder aan haar excentrieke tante Gerda vraagt om te komen oppassen, gebeuren er dan ook allerlei onverklaarbare dingen die Maria en Makka sterken in hun vermoeden dat Gerda de heks is die is gekomen om Lillen mee te nemen. Maria’s latente schuldgevoel over haar slechte gedachten wordt nog verder gevoed als haar broertje plotseling heel zoet zijn excuses aanbiedt voor het verpesten van haar pop en tante Gerda zich elke dag meer lijkt te verkneukelen in het vooruitzicht van een ontmoeting met Maria’s broertje, die zij zo lief vindt dat ze hem "wel zou kunnen opeten".
Een heks in de familie vertelt op amusante wijze een oeroud verhaal over broer- en zusternijd en laat er in zijn visuele vormgeving nauwelijks twijfel over bestaan hoe realistisch het bovennatuurlijke voor kinderen kan zijn. De in Scandinavische kinderfilms vertrouwde pedagogische boodschap zit in de ontdekking dat Maria zich wellicht wel erg door Makka heeft laten opjutten. Volg je eigen instincten en verstand, is daarmee de les van een film die zowel tot griezelen als tot nadenken aan wil zetten. Dat het in z’n afwikkeling allemaal wat lang uitgesponnen en nadrukkelijk is, hoeft de doelgroep niet te deren.

Dana Linssen