Doodslag

Nu het Nederlands filmlandschap steeds meer op een pretpark begint te lijken, moeten we regisseurs als Pieter Kuijpers koesteren. Na vijftien jaar is zijn werk nog steeds maatschappelijk relevant en gaat hij gevoelige kwesties nooit uit de weg.

Startpunt voor Doodslag is de losse flodder van Mark Rutte dat we ons land moeten terugveroveren op de hufters. Maar, stelt regisseur Pieter Kuijpers terecht, wie zijn dat dan precies? En mag je bij dat gevecht onbeschaafde middelen inzetten? Ambulancechauffeur Max (vaste Kuijpers-acteur Theo Maassen, opnieuw overtuigend) staat in de strijd tegen de hufterigheid in de voorste linies. Wanneer een komiek in een club hem tijdens zijn werkzaamheden schoffeert, duiken beelden hiervan op in De Wereld Draait Door. De ongezouten cabaretier Felix (Gijs Scholten van Aschat) vindt dat iemand in de positie van Max best van zich af had mogen slaan. Dat is precies wat er gebeurt als de broeder en zijn collega Amira (Maryam Hassouni) in een gevaarlijke situatie terechtkomen. Ze zijn op weg naar een spoedbevalling, maar worden tegengehouden door een stel pubers die eerste hulp eisen. Max deelt een klap uit die hem duur komt te staan. Een Marokkaanse jongen overlijdt, en Max moet een jaar de cel in.
Maar is Max toch ook niet een held? De vrouw kon dankzij het kordate ingrijpen haar baby behouden. Dit is de mening van cabaretier Felix, die zich het lot van Max aantrekt, deels ingegeven door een schuldgevoel. Hij huurt de werkloze ambulancebroeder in als chauffeur, en maakt goede sier met hem tijdens optredens. Dat de instabiele man er alleen maar onzekerder van wordt, lijkt de komiek te ontgaan. Via de amorele Felix-figuur betrekt Kuijpers de kijker bij de film. Wij zijn Felix’ publiek, dat zich zo gemakkelijk laat manipuleren door Max dan weer te veroordelen, dan weer te omarmen. Het is een pittige stellingname in een film die alle deelnemers aan het hufter-debat laat langskomen: van opgefokte allochtonen tot de zelfingenomen culturele elite. Wat Doodslag vooral duidelijk maakt is hoe drama’s als Koninginnedag in Apeldoorn kunnen ontstaan. Niemand ziet het ooit aankomen, maar ze zijn simpelweg de gewelddadige conclusie van een lange reeks incidenten. Pieter Kuijpers heeft er ook geen oplossing voor, maar hij laat in elk geval zien dat we allemaal onderdeel van het probleem zijn.

Mark van den Tempel