Die Kinder vom Napf

Opgroeien in de Zwitserse Alpen een idylle? In werkelijkheid is het vaak een strijd tegen die mooie, maar lastige natuur. Ook voor de schoolkinderen.

Met het kabelbaantje naar school, en daarna thuis weer helpen met hooien: zo ziet een jeugd in het Zwitserse Entlebuch eruit. Maar niet lang meer, zo luidt de subtekst van Die Kinder vom Napf. Want de leegloop van het platteland slaat ook hier toe. Een jaar lang filmde Alice Schmid een groep leerlingen van een dorpsschooltje in het gebied rondom de Napf-berg. Die opzet doet erg denken aan de succesvolle documentaire Être et avoir (Nicolas Philibert, 2002), over het laatste jaar van een onderwijzer op een nog kleiner plattelandsschooltje in de Franse Auvergne. Met de liefdevolle en aandachtige aanpak van meester Lopez in het achterhoofd, voelt de meer conformistische koers van de Zwitsers jammer genoeg een beetje kil aan. Alleen is Die Kinder vom Napf niet in de eerste plaats een film over onderwijs. Aan de hand van de belevenissen van de kinderen wil Schmid vooral een beeld schetsen van de streek die haar zo lief is.
Woeste, besneeuwde bergkammen steken scherp af tegen het glooiende boerenland en de radio meldt: ‘vanaf vandaag mag de wolf geschoten worden’. Tja, na 27 dode schapen moet het wel een keer over zijn. Het onderstreept de gevoelige verhouding die hier bestaat tussen mens en natuur. Roofvogels, muizen, bliksem en vorst: productiedieren en -gewassen moeten tegen van alles worden beschermd. De krachtige uitwerking van de omgeving weet Schmid te vangen in schitterende landschapsopnamen, maar de belevingswereld van de kinderen schiet er uiteindelijk een beetje bij in. Net iets te vaak worden ze in de rol van gids geplaatst: zo leren we via hen over een streeklegende of de lokale traditie van het houtskool maken. Interessant, maar meer iets voor een voorlichtings- of promotiefilm over de streek. Gelukkig is er Laura, een van de jongste leerlingen van het schooltje en met afstand het meest ongerepte personage in de film. Van haar eigenzinnige kinderwereld had ik best wat meer willen zien.

Sasja Koetsier