Creative Control

De grens tussen de realiteit en de opepoetste wereld die ons digitaal wordt aangeboden was nog nooit zo poreus als in Benjamin Dickinsons Creative Control.

Tussen de nabije toekomst die Benjamin Dickinson in zijn tweede film Creative Control schetst en die waarin we nu leven, liggen eerder maanden dan jaren. Het grootste verschil is dat de smartphones en computers waarmee Dickinsons personages permanent in de weer zijn, van glas zijn gemaakt en dus doorzichtig zijn. Een mooie visuele metafoor voor hoe gedachteloos we omgaan met de supercomputers die de meesten van ons tegenwoordig standaard op zak hebben.
Nog zoiets: Dickinsons versie van New York is bijna helemaal vrij van reclame. Geen billboards, geen aanplakposters. Het geeft de bekende straten en stegen iets unheimisch. Alsof de echte wereld virtueel geworden is, want meestal ziet alleen die er zo schoon uit. En dat terwijl David (gespeeld door Dickinson zelf) bij een reclamebureau werkt. Als hij het hippe Augmenta binnensleept als nieuwe klant krijgt hij waar hij al jaren van droomt: totale creatieve controle. Maar wat dat precies betekent wordt steeds minder duidelijk als hij het product van Augmenta in handen krijgt: een ‘augmented reality’-bril, die voor de drager een dunne digitale schil over het echte leven legt.
In zijn pitch voor de campagne geeft David hoog op van de artistieke mogelijkheden, maar eenmaal thuis zet hij het apparaat alleen in om zijn seksuele fantasieën te botvieren. Klein probleem daarbij is dat hij hiervoor een digitale kopie creëert van Sophie (Alexia Rasmussen), de vriendin van zijn beste vriend, artistiek fotograaf Wim (Dan Gill). Geholpen door de copieuze hoeveelheden drank en drugs die David naar binnen werkt, verliest hij de grens tussen zijn ‘aangepaste’ realiteit en de echte compleet uit het oog.
Iets vergelijkbaars geldt voor de film zelf. De grens tussen realisme en parodie is vaak niet duidelijk. De film neemt de alomtegenwoordige technologie op de hak, maar bewondert die ook als pioniers als Gavin McInnes (mede-oprichter van Vice) en Jake Lodwick (bedenker van Vimeo) voor de camera verschijnen. Diezelfde dubbelzinnige positie kiest de film ten opzichte van de reclamewereld en de hippe kunstscene in Brooklyn, waar Wim verveeld foto’s maakt van verveelde modellen met wie hij daarna verveeld het bed in duikt. Het zijn allemaal werelden die Dickinson van binnenuit kent: hij werkte bij een reclamebureau, doet aan yoga, maakte artistieke dingetjes voor Google. Kan iets satire zijn en tegelijk de wereld van de maker ongefilterd weergeven?
Die ambivalentie werkt ook door in de stijl van de film. Die trekt sowieso de aandacht, met zijn opzichtige lange takes, opvallende zwart-witbeelden (met kleuraccenten voor de digitale toepassingen van Augmenta), nadrukkelijk aanwezige cameravoering en sets vol spiegelende glaswanden. Creative Control is evengoed een hommage aan als een pastiche van de stilistische tics van de ‘serieuze artfilm’, met opzichtige knipogen naar onder meer Kubrick en Antonioni. Zo is de film niet alleen een reflectie op, maar ook een product van onze hypernostalgische en zelfbewuste tijdsgeest.

Joost Broeren