Spotlight: Sandra Hüller

Bezeten vrouwen en gekken. Mensen die niet zijn wie ze lijken te zijn. Of mensen van wie andere mensen willen dat ze iemand zijn maar dat niet zijn. Dat is het soort personages dat de Duitse actrice Sandra Hüller (1978) graag verbeeldt.

Dit jaar floreerde Hüller tijdens de Berlinale maar liefst in twee films, twee keer als een vrouw die de weg kwijt is: Über uns das All (Martha Sabel, 2011) en Brownian Movement (Nanouk Leopold, 2010).

De hoofdpersonages in beide films zoeken allebei de grens op in hun relatie, en in beide films wordt de vraag opgeroepen: hoe goed ken je iemand eigenlijk? Hoe privé kun of wil je met iemand zijn? En wat is schadelijker voor een relatie: toegeven aan primaire behoeftes of deze juist onderdrukken?

Vragen die Hüller onophoudelijk bezighouden, zegt ze in interviews. De carrière van de jonge actrice werd gekatapulteerd toen ze in Requiem (2006) overtuigend de rol van de door de duivel bezeten Michaela Klingler neerzette. Ook daar draaide het om de vraag wat nu werkelijkheid is. Is het overtuigd katholieke meisje Michaela, die waanideeën en epileptische aanvallen heeft, werkelijk door de duivel bezeten of is er misschien iets anders aan de hand? Tientallen gruwelijke exorcismesessies mogen in elk geval niet baten.

Wel kunnen we noteren dat weinig mensen zó op commando een hysterische woedeaanval kunnen oproepen als Hüller. Geen wonder dat ze na het wegebben van de publiciteit, en het winnen van een Zilveren Beer voor Beste Actrice op de Berlinale 2006, een jaar lang moest bijkomen om uit het delirium van personage Michaela te raken. "Ik paste niet meer in mijn huid", zegt ze in een interview.

Hüller groeide op in een toeristisch plaatsje in het Thüringerwald, Oost-Duitsland, en was naar eigen zeggen vooral een ’televisiekind’. Totdat de lerares Engels haar kennis liet maken met toneel, en ze niet meer van het podium was weg te slaan. Ze deed de toneelschool in Berlijn en boekte al vrij snel successen met rollen van sterke vrouwen: van Medea tot Courtney Love en Maggy the Cat.

Haar blonde rattenkopje is niet oogverblindend; eerder alledaags, maar Duitse magazines vergelijken haar uitstraling met die van Cate Blanchett. Anders-zijn schrikt haar niet af, blijkt uit de cover van het jong-feministische tijdschrift Missy. Daarop poseert Hüller in een kinderlijk verwrongen houding, een trui half over het hoofd getrokken, onder de kop: ‘Mooi zijn is saai’. Ze houdt niet van rollen waarbij ze iemand moet spelen met wie mensen zich vertrouwd voelen, zegt ze. Ze is niet zo dol op dialogen, "die leggen te veel uit". Hüller is als actrice geen kameleon: de rode draad in al haar rollen is Hüller zelf. En kennelijk ontaardt dat steeds in de rol van immorele freak, in verontrustende, psychologisch-dramatische films. En dat doet ze helemaal niet gek.