Spotlight – 2 juni 2011

Hot damn! Met welke ster zouden we deze maand wel… over kunst willen kettingroken?

Het voert misschien wat ver om alles wat Adam Goldberg doet te vergelijken met Woody Allen — maar de overeenkomsten maken dat wel verleidelijk. Neem bijvoorbeeld de romantische komedie 2 days in paris (2007), waarin Goldberg met zijn ex-vriendin Julie Delpy alle uithoeken van De Liefdesrelatie verkent, zoals Allen deed met huidige ex-vriendin Mia Farrow in bijvoorbeeld annie hall (1977). En ja, ook in 2 days in paris wordt de mannelijke hoofdrol niet gespaard in zijn tragikomische pogingen om de kronkels van de andere sekse te begrijpen.

Of neem Goldbergs cynische inborst, zijn muzikaliteit, zijn getergde uitstraling die altijd in zijn filmrollen reflecteert, zijn neurotische en gefrustreerde aard en de neiging om als ’token Jew’ gecast te worden. “Intense, funny, jewish”, zou Steven Spielberg hebben genoteerd bij zijn audities voor saving private ryan (1998). Een typische joodse, kettingrokende New Yorker, werpen interviewers hem steeds voor de voeten, terwijl hij als halfjoodse jongen opgegroeid in L.A., en niet eens gelieerd is aan de sterke joodse gemeenschap van Hollywood.

Adam Goldberg (1970) is geboren in Santa Monica, Californië, en daarmee een onvervalst Hollywoodkind. Na een acteerlessen op school maakt Adam zijn filmdebuut met een bijrol in mr. saturday night (1992), een film met Billy Crystal over de fictieve gepensioneerde komiek Buddy Young. Een meer opvallende bijrol speelde hij in saving private ryan, als de joodse loltrappende soldaat Mellish, door velen gezien als Goldbergs doorbraak.

Goldberg is zo’n acteur van wie je denkt, waar ken ik die ook al weer van? Toch speelde Goldberg (tot nu toe) geen hoofdrollen in blockbusters. Misschien doet hij denken aan types als Ben Stiller en Adam Sandler — mede omdat hij een bijrol heeft in de slapstick how to lose a guy in 10 days (2003) — maar dan met een snufje melodrama, zoals hij kon tonen in a beautiful mind (2001). Hij is de typische bijrolacteur, de cynische aangever in een komedie of excentrieke frust in een drama. Zo speelde hij de gekke Eddie (een nieuwe kamergenoot van Chandler) in de tv-sitcom Friends (1996) en maakt hij ook zijn opwachting in de spin-off Joey (2005-2006).

Daarnaast is Goldberg wel degelijk veelzijdig: zo componeert hij soundtracks en is hij druk met zijn eigen band. Die maakt (gelukkig) wel totaal andere muziek dan de atonale piepknortoestanden die hoofdpersoon Adrian voortbrengt in (untitled) (2011), een fijne zedenschets over het artistieke New Yorkse milieu, waarin Goldberg eindelijk een hoofdrol speelt. En dat brengt ons weer naadloos terug bij Woody Allen — die ook geen film onbenut laat om de hypocriete kunstwereld op de hak te nemen. Lang leve de neurotici!

Olga van Ditzhuijzen