Cinedix #8

Film-ABC waarin Paul Kempers lemma’s van een hedendaags cinematografisch lexicon in niet-lineaire volgorde aaneenrijgt. Van Wodkaperspectief tot Anarchocineast, van Yak-generatie tot Nazit-smoking.

Roemzucht
In de jacht op succes sneuvelen velen en triomferen enkelen. Fraai voorbeeld van iemand die zijn hele leven lang in de greep van roemzucht verkeert, is filmproducent Rob Houwer, de man achter Turks fruit, Soldaat van Oranje en illustere erotische blindgangers als De zeemeerman en De onfatsoenlijke vrouw. Bejubeld en verguisd werd hij, deze niet weg te denken drijvende kracht achter de Nederlandse old skool-film, waarin het immer regent, houterige nazi-figuranten ongevraagd Rotterdam binnenvallen en statige Hollandsche rijwielen het favoriete vervoermiddel zijn. Houwer is als producent verantwoordelijk voor het recente juweeltje Het woeden der gehele wereld, waarin extatisch gereformeerd gebed naadloos verbonden wordt met Simon Vestdijk-achtige spanningsbogen en acteerspel in de onverschrokken Zuiderzeetraditie van Herman Heijermans’ Kniertje (“Verdomd, daar zal je ze hebben! De Duitsers! Snel, verstop je!”). Echte roemzucht is van schokbeton; hoe vaak Houwer ook door de pers wordt neergesabeld, iedere keer herrijst de man uit zijn eigen productie-as, ondersteund door steeds wisselende, hoogblonde ega’s.
Zie ook: pitbullmentaliteit; cineastiek van de gestampte pot; monument

Kwaliteit
Begrip dat de oordeelsvorming in subsidiecommissies op gang helpt, zonder ooit gedefinieerd te worden. “Wat kwaliteit is? Daar vraag je me wat. Kwaliteit is voor mij als bij het lezen van een synopsis de rugharen overeind gaan staan, gecombineerd met een tintelend gevoel in de solar plexus. Dan weet je dat je goed zit, of het nou een experimentele kleianimatieknokfilm betreft of een megalomaan relatiedrama in de splitscreen-stijl van Peter Greenaway. Je kunt het niet onder woorden brengen, hè? Maar het is er wel — al is het dun gezaaid. Kwaliteit is voor mij als een zingende biefstuk. Klinkt dat gek? Je hebt biefstukken die vrolijk doorbloed beginnen te spetteren en je hebt d’r die bij het bakken huilend grijs wegtrekken. Zo is het met kwaliteit en film ook. Een goeie film zingt, een slechte stottert. Geloof me, je moet jaren en jaren in donkere zaaltjes hebben doorgebracht om het te herkennen. Maar ik ben dan ook vergroeid met de bioscoopstoel. Sta ik op, hangt het hele gewicht van de cinema op m’n rug. Niet voor niets noemen ze me de klokkenluider van Pathé.”
Zie ook: Pauline Kael, Simon van Collem, Skrien

Pauze
Begrensde tijdzone tussen twee niet oorzakelijk verbonden filmhelften. Niet te verwarren met reclameblok. Vroeger werd de pauze gebruikt voor de sanitaire stop en het bijwerken van mascara. Nu de pauze uit de meeste theaters is verbannen, is de filmervaring veel lichamelijker geworden. Zo leidt het onbeperkt naar binnen klokken van bier, cola en aanverwanten vaak tot benarde urologische situaties. Er gaan zelfs al stemmen op om de huidige luxefauteuils op te pimpen met ingebouwde man- en vrouwvriendelijke plasgootjes. Om de noodzakelijke sanitaire intimiteit te garanderen, zullen de stoelen met een plastic huif worden overkapt. Als gevolg van deze ingreep zal de voorheen collectief gedeelde bioscoopervaring onverbiddelijk verloren gaan. Volgens de food and beverage-manager van een groot landelijk bioscoopconcern is deze ontwikkeling “niet te stoppen” en voldoet ze aan de eisen van de hedendaagse filmconsument, “die ook op het vlak van de cinefiele lichaamsverzorging op individuele maat bediend wil worden”.
Zie ook: sfeerbeheer, obesitas