Actie! Op de set van Zeepaard

Regisseur Natalie Bruijns overlegt met opnameleider Wouter Severijn en DoP Sam du Pon. Op bed hoofdrolspeler Rifka Lodeizen en rechts Maarten Heijmans.

Regisseur Natalie Bruijns overlegt met opnameleider Wouter Severijn en DoP Sam du Pon. Op bed hoofdrolspeler Rifka Lodeizen en rechts Maarten Heijmans.

Arlandaweg 100, 1043 HP Amsterdam
20 januari 2019, 12.40 uur

Het is een drukte van belang rond Rifka Lodeizen, die in een lichtblauw gewaad op een ziekenhuisbed voor zich uit zit te kijken. Het zijn echter geen artsen die om haar heen fladderen, maar cameraman Sam du Pon, focus puller Niels Lelieveld en geluidsman Gijs Domen.

Lodeizen speelt Dana, een jonge vrouw die heeft besloten dat ze een abortus wil, maar die abortus tot het allerlaatste moment blijft uitstellen. “Ze is vastberaden, maar stelt wel uit. Ze wil de beslissing en elke handeling heel bewust beleven”, aldus debuterend regisseur Natalie Bruijns, die het scenario schreef met Lodeizen in gedachten (Anniek Pheifer en Elsie de Brauw spelen andere belangrijke rollen). “Op de dag van haar abortus zoekt Dana het onzekere. Ze wil de foto van haar embryo bestuderen. Ze wil op de dag van haar abortus de term ‘moeder’ over haar lippen krijgen. Ze wil nog een keer de stem van haar partner horen, tegen wie ze liegt. Ze wil beleven. Alleen zo lukt het haar om deze dag door te komen.”

De zonder subsidie gemaakte korte film Zeepaard draait om alle tegenstrijdigheden die de emotionele ingreep die een abortus is met zich meebrengt. “Het mag volgens de wet, maar gevoelsmatig is het niet zo eenvoudig”, aldus Bruijns, die eerder een aflevering van de televisieserie Titaantjes regisseerde en regieassistent was van Boudewijn Kooles speelfilms Beyond Sleep en Verdwijnen. “Abortus is een verworven recht – in Nederland is elke vrouw baas in eigen buik – maar tegelijkertijd is het nog taboe.”

Dat abortus nog een taboe is, blijkt ook uit de moeizame zoektocht naar een geschikte locatie voor de opnamen van Zeepaard; veel klinieken en ziekenhuizen haakten af toen ze het onderwerp hoorden. Het fonkelnieuwe Acibadem International Medical Center bij Sloterdijk – de eerste West-Europese vestiging van een Turkse zorgketen die een stuk of veertig medische centra heeft in Turkije en nog vijf andere landen – gaf een paar weken voor de officiële opening wél toestemming.

Op een balie ligt een stapel mintgroene statusmappen van Stichting Abortuskliniek Amsterdam. Lodeizen zit nog steeds op het bed; een productiemedewerker frutselt wat met het zendertje dat onder haar operatiehemd verborgen zit. Op het door een gordijn afgescheiden bed naast haar ligt acteur Maarten Heijmans in witte doktersjas te wachten tot hij in actie mag komen. In het compartiment aan de andere kant staan Bruijns en opnameleider Wouter Severijn geconcentreerd naar een monitor te kijken.

Als haar zendertje niet meer stoort en de lamellen achter Lodeizen wat verder zijn dichtgedraaid, gaat Severijn achter een leeg, onopgemaakt ziekenhuisbed-op-wielen staan. Terwijl de steadicam van Du Pon gericht is op het gezicht van Lodeizen rolt hij het voor haar bed langs. “Mag ik wat water misschien?”, vraagt Dana.

Severijn loopt een paar meter door met het bed, en keert dan, zonder het bed, terug naar de monitor. Bruijns werpt nog een blik op haar scenario, de lamellen worden weer een stukje opengedraaid, de geluidsman ontfermt zich nogmaals over het zendertje. Heijmans komt van het bed af en neemt zijn plek in achter het onopgemaakte ziekenhuisbed.

Dan vraagt Severijn om stilte, en sommeert hij iedereen die niks op de intieme set te zoeken heeft zich uit de voeten te maken. Binnen een vloek en een zucht staat de scène erop.

Zeepaard | Nederland, 2019 | Scenario en regie Natalie Bruijns | Producent Witfilm | In coproductie met Sanne Windig en Blanc Film | Uitvoerend producent Sanne Windig | Camera Sam du Pon | Montage Boudewijn Koole | Geluidsontwerp Gijs Domen | Gaffer Janneke Hogenboom | Art direction Jorien Sont | Kleding Annika Lelieveld | Make-up Trudy Buren | Muziek Sharon Elazar | Met Rifka Lodeizen, Maarten Heijmans, Anniek Pheifer, Elsie de Brauw, Minne Koole, Whitney Sawyer, Suzan Boogaerdt, Hanne Timmermans, Aiko Beemsterboer | Kleur, 20 Minuten | Te zien vanaf nnb