YOU WILL MEET A TALL DARK STRANGER
Veel gepraat, weinig geraas
Soms is de illusie effectiever dan het beste medicijn, wordt herhaaldelijk gesteld in Woody Allens you will meet a tall dark stranger.
"Shakespeare zei dat het leven vol van gebral en geraas is en uiteindelijk niets betekent", zo parafraseert de zeer aanwezige verteller van you will meet a tall dark stranger (door acteur Zak Orth op Woody Allen-toon ingesproken) aan het begin van de film. Maar geraas is er weinig; er wordt vooral gepraat, in verzorgde dialogen. Dat gaat over twee zaken: ouder worden en overspel.
Elk personage in de film lijkt in de ban van het groenere gras aan de overkant van de straat. Soms zelfs letterlijk: de geblokkeerde schrijver Roy (Josh Brolin) tuurt heimelijk naar de exotische buurvrouw. Ondertussen lonkt zijn vriendin Sally (Naomi Watts) naar de baas van de galerie waar zij werkt. Sally’s vader Alfie (Anthony Hopkins) verliet haar moeder Helena (Gemma Jones) voor een jonger model. Helena lijkt als enige niet wanhopig op zoek naar iets anders, maar ook zij heeft illusies nodig om zich staande te houden: sinds de scheiding laat ze haar leven volledig bepalen door de adviezen van waarzegster Cristal. Sally praat het goed met de gedachte dat haar illusies effectiever zijn dan de medicijnen waarmee een pscyhiater haar zou opzadelen.
Dwarsligger
Ook de titel van de film verwijst naar die permanente zoektocht naar liefde: Helena krijgt bij één van haar sessies met Cristal te horen dat ze een nieuwe man zal ontmoeten. Een ’tall dark stranger’, haalt Roy schertsend het bekende romantische idee aan. Maar ook dat andere, eigenlijk belangrijkere onderwerp van de film zit er in: ouderdom en vergankelijkheid. Want uiteindelijk, zo vervolgt Roy, zullen we allemaal dezelfde ‘lange, zwartgeklede vreemdeling’ tegenkomen. Uiteindelijk is het die vergankelijkheid die al deze mensen proberen te ontvluchten, opnieuw met Helena als dwarsligger: zij raakt gefascineerd door reïncarnatie en het idee dat zij al vele levens geleefd heeft.
you will meet a tall dark stranger is verder Woody Allen op de automatische piloot: relationele overpeinzingen in een pittoresk in beeld gebrachte grote stad door kunstminnende personages die zich graag voor laten staan op hun culturele onderlegdheid. Ook na dat Shakespeare-citaat uit de opening wordt kwistig met hoge cultuur gestrooid. Roy zoekt via componist Boccherini toenadering tot de buurvrouw; Alfie neemt zijn platte nieuwe vriendin mee naar een stuk van Ibsen — "Die geesten waren symbolisch, het hoort niet eng te zijn!", bijt hij haar na afloop toe als ze zegt zich verveeld te hebben.
Nog even terug naar dat openingscitaat. Dat hierbij de oorspronkelijke zinsnede weggelaten wordt dat het leven ‘een sprookje verteld door een idioot’ is, lijkt in deze context van belang. Door de kunstzinnige verwijzingen zet Allen zijn vertelling op een voetstuk. Tegelijkertijd bagatelliseert het citaat zelf die hoogdravendheid. En dan weet de goede verstaander, die de volledige frase in zijn hoofd heeft, ook nog eens dat de verteller zichzelf wegzet als een idioot. Maar goed: illusies zijn effectiever dan medicijnen, en voor de duur van de film kunnen we onszelf voorhouden dat Allen echt iets te zeggen heeft.
Joost Broeren
