Wiren

De rug rechthouden

Een dove jongen eist zijn respect in de Surinaamse speelfilm Wiren, waarmee regisseur Ivan Tai-Apin een poging doet om de Surinaamse speelfilmproductie op poten te zetten.

Aan goede bedoelingen geen gebrek in deze door de Surinaamse dovenbond SUDBODE geïnitieerde speelfilm. Met een klein budget verfilmde regisseur Ivan Tai-Apin, van huis uit theatermaker en acteercoach, het leven van de dove jongen Wiren en de obstakels die hij in zijn leven moet overwinnen. We zien Wiren als klein jongetje buiten het reguliere schoolsysteem vallen, op latere leeftijd bonje maken met onder andere zijn schoonvader en uitgelachen worden wanneer hij zijn universiteitsplannen openbaart. Tai-Apin toont met liefde voor zijn hoofdpersoon de manieren waarop Wiren de rug rechthoudt en uiteindelijk uitgroeit tot een pleitbezorger van de dovenemancipatie in Suriname.

Waar het nog wel aan schort in deze geheel Surinaamse productie is om met filmische middelen een boeiend verhaal te vertellen. Tai-Apin en medescenarist (en cameraman én editor) Sander Coumou kozen voor een grote, Hollywood-achtige opzet: we volgen Wiren via een ingewikkelde flashbackstructuur tijdens verschillende levensfases in verschillende tijdsperiodes. Die ambitie is te prijzen, zeker in een filmland dat na Pim de la Parra’s Wan pipel (1976) nooit meer een speelfilm van belang produceerde. Maar – eerlijk is eerlijk – de emotionele rit naar Wirens acceptatie wordt op momenten behoorlijk gehinderd door een gebrek aan geld, acteerervaring en de mogelijkheid om werkelijk voorbij filmclichés te denken.

Toch is er iets te zeggen voor deze poging om de Surinaamse speelfilmproductie op poten te zetten. Was het ook niet Surinamer De la Parra die door het gewoon te doen de Nederlandse industrie een aanzet gaf zo’n vijftig jaar geleden? Je zou zelfs iets van avant-garde kunnen ontdekken in de manier waarop Tai-Apin en Coumou filosoferen over de toekomst van Suriname: inmiddels een volwassen man sleept Wiren in de nabije toekomst de rechtstaat Suriname voor de rechter. Een dwarsdoorsnede van de Surinaamse maatschappij samen in de rechtszaal – een interessante verhaalvondst die toch ook wel benieuwd maakt naar wat er met wat meer geld en de opgedane ervaring gedaan kan worden. Op naar een tweede film dus.