WHEELS OF FORTUNE

Wilko Bello schonk Nederland haar eerste eigen skatedocumentaire, binnenkort te zien in DocuZone. "Als ik niet zou skaten had ik misschien nooit een documentaire gemaakt."

"Nooit opgeven. Opgeven is voor anderen. Gewoon knallen. Gaan, gaan, gaan. Je gaat gewoon keihard vlammen. De rest denkt gewoon aan negatieve dingen. Ik lach er gewoon om, ik heb er gewoon lol in. Hoe extremer, hoe beter. Regen, nattigheid, gladheid, hoe langer de afstand; heerlijk! Kont naar achteren, rug recht, en gewoon door blijven gassen. Ik ga op dat podium staan. Ik wil die bloemen en die envelop en ik wil die bekers. En die ga je gewoon pakken. En daarom moet je gewoon al-tijd blijven doorgaan. Nooit stoppen."
Aan het woord is Speedy Erik, één van de twee hoofdpersonen in de eerste Nederlandse skatedocumentaire Wheels of fortune. Terwijl we hem de marathon van Rotterdam zien rijden in de stromende regen, maakt hij de kijker via de voice-over deelgenoot van wat er tijdens de race door zijn hoofd gaat. Wilko Bello (33), de maker van de documentaire, wilde Erik aanvankelijk een passage uit ‘De marathon’ van Stephen King laten voorlezen. Bello: "Erik is fan van Stephen King. ‘De marathon’ is zijn lievelingsboek. Daarin gebeuren gruwelijke dingen met de marathonlopers. Het stuk dat hij voorlas, over de waanzin van topsport, hebben we toen onder die beelden gezet. Doorgaan tot je bloedt. Dat is ook wel een beetje Eriks motto: op het sm-achtige af met sport bezig zijn. Ik wilde die tekst eronder gooien omdat het zo’n contrast vormt met zijn geloof en braafheid. Maar dat bleek helemaal niet te werken. Mensen begrepen het verband niet, het kwam me allemaal veel te gekunsteld over. Mijn editor Herman Koerts opperde toen om Erik eens naar zijn gedachten te vragen tijdens zo’n race. Hij kan dat gewoon op commando oprakelen." Bello trekt een fanatieke kop en imiteert Erik: "’Kom op jongen, je kan het, kom op pik, ja!’ Zo zit hij dan tegen zichzelf te praten", lacht Bello.

Neuroses
Nadat Wilko Bello in 2000 de scenarioworkshop van het documentairefestival IDFA had gewonnen, kon hij zijn scenario realiseren met steun van de NPS en het Stimuleringsfonds Nederlandse Culturele Omroepprodukties (Stifo). Afgelopen november was hij terug op het IDFA met het resultaat. Wheels of fortune volgt het wel en wee van twee bevriende, maar erg van elkaar verschillende skatefanaten: Speedy Erik en Stylish Marco. Erik dankt zijn bijnaam aan zijn snelheid en Marco de zijne aan de vele spectaculaire bewegingen die hij in huis heeft.
Regisseur Bello, zelf een bevlogen skater, zegt zich af en toe ook een beetje onderwerp van zijn film te hebben gevoeld. "Het gaat over twee jongens die iets willen, iets organiseren, en ze krijgen het ook nog voor elkaar. Net als ik. Omdat ik ook ergens ben gekomen via het skaten, voelde ik me wel eens de derde hoofdpersoon. Daar slaat de titel ook op: dat het skaten je geholpen heeft. Erik kan dankzij dat vele skaten zijn neuroses onder bedwang houden, en zijn glorie en zijn eergevoel een beetje strelen door veel te winnen. Marco kan ook al zijn hele leven doen wat hij wil dankzij de skates en die wielen. En ik heb een documentaire gemaakt dankzij het skaten."
Bello stond voor het eerst op skates in 1993. Sindsdien is hij er niet meer vanaf te slaan. Voor zijn documentaire filmde hij zelfs complete scènes op skates, op hoge snelheid achter zijn onderwerp aan. Volgens Bello een kwestie van "vaart maken, de camera stil houden en gaan". Bello werd geboren in Zwolle en kwam in 1987 naar Amsterdam, waar hij eerst antropologie en daarna communicatiewetenschappen studeerde. Bij de Amsterdamse lokale omroep Salto had hij zijn eigen skateprogramma: "Elke week zelfgefilmde items over skaten, met veel harde muziek eronder."

Vondelpark
Skaten is de onvermijdelijke rode draad tijdens het gesprek in de baarmoeder van skatend Amsterdam, het Vondelpark, waar Bello — hoe kan het ook anders — op skates naartoe is gekomen. Op het pleintje van het openluchttheater is Marco ook al gesignaleerd. Dat verbaast Bello niets. Hier in het Vondelpark zag hij zijn hoofdpersonen vijf jaar geleden immers voor het eerst. "Daarna heb ik ze allebei, onafhankelijk van elkaar, goed leren kennen op andere momenten. Erik tijdens een Friday Night Skate in Parijs. En Marco kwam ik vaak tegen in Marcanti Plaza, dat grote discogebouw waar één keer in de week een soort Rollerdisco en wedstrijden op skatedansgebied waren. Toen Marco ging repeteren voor zijn toneelstuk op skates ‘ISH’ was ik er bij. Zeven jongeren die voor het eerst iets gingen doen met skates in een theater. Mijn plan was — nog vóór die scenarioworkshop — om een ‘making of’ te maken. Dus zo was ik met allebei al aan de slag toen ik in 1997 de Zwitserse skatedocumentaire Rolling op het IDFA zag. Dat was een anderhalf uur durende documentaire over een inline skater. Die was zo mooi gemaakt dat het zowel voor skaters als niet-skaters interessant was. Ik dacht: ‘dat wil ik ook’. Vervolgens hoorde ik van de workshop en zo is het allemaal een beetje doorgerold. Letterlijk."
Over een volgend plan wil Bello alleen kwijt dat het een literair onderwerp betreft. Heel wat minder dynamisch, erkent hij, "maar wel visueel". Toch wil dat niet zeggen dat hij daarmee definitief van zijn skate-koorts is verlost. "Erik gaat trouwen en Marco staat inmiddels in de theaters met ISH2. Als ik ze de komende tien jaar nou allebei een paar keer per jaar film, dan heb ik misschien wel weer een leuke ontwikkelingsfilm. Ik ben benieuwd hoe het verder gaat met die hoofdpersonen. Wie weet sommige kijkers ook."

Karin Wolfs