Waterboys

Robert Jan Westdijks komisch-ontroerende en ongetwijfeld autobiografische drama over gesjeesde vaders en gemankeerde zonen is helemaal raak.

Uitstekende beslissing van Robert Jan Westdijk (Zusje, 1995) om met een klein team low-budget te gaan en in Edinburgh dit komische en uiteindelijk diep ontroerende coming-of-agedrama te maken. Waterboys is een film over de generaties, over gesjeesde vaders en gemankeerde zonen, over arrogantie en egoïsme, over vrouwen die dat niet meer pikken, over jeugd en liefde en de dingen die anders liepen dan gedacht, vooral omdat je zelf liep te klooien.
"What show of soul are we gonna get from you", zingt Mike Scott aan het slot tijdens het ‘Homecoming concert’ van The Waterboys, een Schotse folkrockband bekend van eighties-klassieker The Whole of the Moon. Dat is de grote vraag die Victor Mullock Brouwer boven het hoofd hangt, een schrijver van overbodige krimi’s die met zijn zoon Zack in Edinburgh belandt nadat ze allebei uit huis zijn gezet. Hij door Elsbeth, die Victors rondneuken eindelijk zat is. Zack door vriendin Amisha, door Victor steevast Misha genoemd omdat hij een van die mannen is die nooit luisteren naar wat anderen zeggen. U kent ze wel.
Het eveneens door Westdijk zelf geschreven Het echte leven uit 2008 struikelde over z’n eigen ambities maar voor Waterboys ging hij terug naar de kern. Als er gezwegen moet worden is het stil. Als er iets gezegd moet worden meestal ook. Zo groeit de kritieke massa van dit ongetwijfeld ook autobiografische drama. En soms is het de muziek die spreekt.
De camera van Alex Wuijts kíjkt liever naar de acteurs, die uitstekend zijn gecast. Wuijts deed tot nu toe vooral de second unit-camera’s voor films en tv-series, die in de regel van alles behalve de cruciale acteerscènes filmen. Misschien kreeg hij daardoor zo’n scherp oog voor de omgeving. Edinburgh wordt niet gefilmd als toeristisch plaatje maar in een stijl die past bij het verhaal, alsof de makers en de personages er al jaren rondliepen. Op een ander moment vangt hij in één shot de eenzaamheid en het verlangen van een meisje achter de balie van een hotel. Edward Hopper zou jaloers zijn. Geef die man meer camera’s.
Het scenario is net zo scherp, met z’n stiltes, humor en rolomkeringen. Zack heeft te weinig ballen, vindt Victor (en hij te veel, vindt Zack) dus grappig als hij op de boot naar Schotland wil laten omroepen of de onvindbare Zack naar de ballenbak wil komen. "Ik schrok even", zegt Victor als hij Zack op het dek bij de reling vindt. "Dat doe ik niet meer pap", zegt Zack, waarmee wij weten dat het ooit erg slecht met Zack ging. Geen uitleg nodig. Hoe Zacks jeugd in de schaduw van zijn narcistische vader precies werd verziekt, is niet te zeggen. Westdijk weet dat elk woord daarover hol zou klinken. Een scène waarin Leopold Witte en Tim Linde als Victor en Zack in hun hotelkamer tegenover elkaar zitten en elkaar aankijken, zodat een paar seconden lang een hele geschiedenis woordeloos over tafel gaat, is helemaal raak. Zoals eigenlijk alles hier.

Ronald Rovers