Waldstille

Ook Ben stierf bij de klap

  • Datum 14-09-2016
  • Auteur
  • Gerelateerde Films Waldstille
  • Regie
    Martijn Maria Smits
    Te zien vanaf
    01-01-2016
    Land
    Nederland
  • Deel dit artikel

Een ernstig ongeluk. Een kleine gemeenschap. Waldstille van Martijn Maria Smits zoekt naar de fallout.

Hoe leef je verder op een plek waar je geen toekomst meer hebt maar waarmee je wel innig verbonden bent?
Waldstille is de naam van het fictieve plattelandsdorp waar dit noodlotsdrama zich afspeelt. Die plek is belangrijk want Martijn Maria Smits heeft zijn tweede lange film er niet alleen naar vernoemd omdat het zo’n mooi woord is. Het is de plek waar Ben en Tinka zijn opgegroeid en waar ze iedereen kennen. Waar ze inmiddels met hun tweejarige dochter wonen.
Ze hebben elkaar ongetwijfeld gevonden op precies zo’n carnavalsavond als waarmee de film begint. Kleine kring. Beperkte keuze.
Misschien is Ben niet haar ideale partner, denk je als hij na bier en drugs jaloers en agressief wordt. In de auto vergeeft ze hem want het is te laat voor een ander leven. Of te vroeg. Ze kussen. Hij gaat weer rijden. Ongeluk. Als hij eenmaal uit de gevangenis z’n dochter wil zien, mag dat niet van de schoonouders, die hem verantwoordelijk houden voor Tinka’s dood. Net als waarschijnlijk de rest van het dorp. Ergens stierf Ben ook bij het ongeluk.
Smits legt de lat hoog. Waldstille wil een film zijn over geesten, over een plek waar het leven is vertrokken en de tijd is stopgezet, over de stilte na de storm. Dat betekent dat de film je mee wil nemen in Bens verdoofde gevoel en radeloosheid. Het uitgekiende geluidsontwerp is daar essentieel bij. De bron van leven in een scène, die je meestal herkent aan het geluid, ligt bijna altijd buiten de plek waar je naar kijkt. Hoewel de contouren van het idee helder zijn, en de kijker zich dus ook verdoofd gaat voelen — een toestand waar je lichaam zich tegen verzet, in die zin vraagt Smits nogal wat — prikkelt Bens afzondering in het middendeel te weinig. Naar het einde toe verandert dat weer.
Niet alleen door echo’s van titels van films van de Neue Berliner Schule (Gespenster (Geesten), Milchwald) herinnert Waldstille aan de films van Petzold cs. De sterke verbintenis met de plek en het verbreken van die verbintenis, waardoor het personage als een dolende geest verder zal moeten, zijn boeiende verwantschappen. Waldstille zoekt alleen net iets te weinig de confrontatie. De casting against type van Johan Leysen als Bens zwijgende vader en juist Jappe Claes als de woedende schoonvader is scherp, maar de schoonvader had op de achtergrond meer een dreigende kracht mogen zijn. Het is een detail misschien, maar daar zit de duivel.

Ronald Rovers