VICKY CRISTINA BARCELONA

Waarom zouden we eigenlijk niet met z’n allen naar bed kunnen? Woody Allen zaagt in vicky cristina barcelona ouderwets aan de poten van seks en relaties.

Woody Allen pakt met vicky cristina barcelona het opgewekte spoor weer op dat hij even had verlaten voor zijn Londense misdaadtrilogie match point, scoop en cassandra’s dream. In vcb draait het om de twee Amerikaanse vriendinnen Vicky (Rebecca Hall) en Cristina (gespeeld door Allens nieuwe muze Scarlett Johansson) die op vakantie in Barcelona de mysterieuze schilder Juan Antonio (Javier Bardem) ontmoeten. De stad, net zoals Manhattan en Londen in Allens eerdere films zo overdadig aanwezig als zijn praatgrage personages, is de droomstad van de romantische reiziger: prachtig warm licht en overal Gaudi’s betoverende decors.
De personages bij elkaar genomen zijn een storm van energie en van verlangen, die zoals altijd bij Allen z’n komische en tragische kanten heeft. Allen mag dan een van de beste komische filmauteurs zijn, maar hem alleen vanuit dat perspectief bekijken is een vergissing. vcb verbeeldt juist het grillige verloop van verlangen, dat net als de stad een duistere kant kent. Vicky en Cristina willen zich nog laten meevoeren en laten verrassen maar Antonio’s ex Maria Elena (Penelope Cruz) heeft de wijsheid van de ervaring. En, noblesse oblige, als dan ook nog Vicky’s verloofde bij verrassing komt opdagen, speelt de film die confrontaties kluchtig tegen elkaar uit.

Overkoken
Niet de goedlachse Johansson maar Bardem is het paradepaardje van de film. Bardem is een acteur die moeiteloos uiteenlopende personages neerzet — een bijna volledig verlamde, bedlegerige man in mar adentro, een onderkoelde huurmoordenaar in no country for old men — zodat het cliché van de bohémienachtige Don Juan bij hem als vanzelf de zelfspot krijgt die het verdient. Eenzelfde emotionele reikwijdte heeft Penelope Cruz als actrice, al is zij in de ogen van veel mensen vooral een schoonheid om te bewonderen, en geen vrouw om naar te luisteren. Bardem en Cruz zijn het epicentrum van Allens film.
En Allens camera doet ook vrolijk mee. Eerst doet hij wat hij moet doen: registreren. Maar als er seks in het spel is, blijkt de camera ineens lustig mee te bewegen met de manier waarop Vicky en Cristina seks beleven. Vicky’s seks is romantisch en zacht. Als onverwachts een slow motion inzet, zakt zij traag, samen met de man aan haar lippen, uit het beeld weg. Cristina’s seks is wild, impulsief en meestal in close-up. En wanneer op een gasfornuis een vergeten pannetje overkookt, verraadt de oven ons wat de oorzaak daarvan is, door twee paar verstrengelde benen in bed te laten zien.
vicky cristina barcelona is scherp als Allens matchpoint (2005), en bevat dezelfde typerende dialogen als scoop (2006). Maar de film is door zijn overvloedige Spaanse gitaarmuziek en details als een flirterig aaitje over een sleutelbeen vooral ook romantisch. En wat Allen misschien meer heeft gedaan dan in welke eerdere film ook, is de weelderige verpakking — prachtige stad, prachtige acteurs — het verhaal laten overheersen. En daar komt dan toch weer zijn cynisme om de hoek kijken: want hij laat zien dat dat werkt.

Laura van Zuylen