Un autre monde

In het slotstuk van de ‘arbeidstrilogie’ van regisseur Stéphane Brizé en acteur Vincent Lindon blijkt ook de manager slechts een radertje in een verrot systeem.

De personages van Vincent Lindon komen in de films van Stéphane Brizé steeds hoger op de apenrots te zitten. Un autre monde is de vijfde samenwerking tussen regisseur Brizé en acteur Lindon, en de derde op rij die zich expliciet richt op precaire levens in de hyperkapitalistische arbeidsmarkt.

De titel van de eerste film in die losjes samenhangende ‘arbeidstrilogie’ geeft precies aan waar alle drie de films om draaien: La loi du marché, ‘de wet van de markt’. In die film uit 2015 speelt Lindon een man die na een lange tijd werkloos te zijn geweest eindelijk een baantje krijgt als bewaker in een supermarkt, maar vervolgens voor een moreel dilemma komt te staan. In En guerre (2018) speelde Lindon vervolgens een meer vastberaden type, met iets meer te zeggen in de wereld. Wanneer het bedrijf waar deze Laurent werkt van de ene op de andere dag wordt opgedoekt, ontpopt hij zich tot leider van het verzet door de werknemers.

Philippe Lemesle, Lindons personage in Un autre monde, staat als fabrieksdirecteur nog weer wat hoger op de corporate ladder. Toch blijkt al snel dat ook Lemesle niet op rozen zit – en niet alleen omdat hij in een lelijke vechtscheiding verzeild is geraakt en zijn zoon op de rand van een zenuwinzinking staat omdat hij de druk van het studentenleven niet meer aankan.

Ook als directeur blijkt Philippe slechts een radertje in een verrot systeem. Hij staat weliswaar aan het hoofd van zijn vestiging, maar die is onderdeel van een internationaal conglomeraat. Hij danst dus naar de pijpen van directie en aandeelhouders, waarbij verschillende vestigingen gerust tegen elkaar worden uitgespeeld. Als hij voor de tweede keer in korte tijd opdracht krijgt om flink te bezuinigen en mensen te ontslaan, breekt de pleuris uit.

Ook stilistisch ligt Un autre monde in het verlengde van La loi du marché en En guerre. Net als in die films wordt Lindon omringd door niet-professionele acteurs die min of meer zichzelf spelen, waarbij Brizé de personages documentaireachtig dicht op de huid zit. En net als in die eerdere films voert Brizé de spanning genadeloos op tot Lindons personage op een onomkeerbaar moreel breekpunt komt.

Zonder te veel weg te geven over het slot van de film, dreigt de keuze die Lemesle daar maakt alsnog het realisme van Un autre monde te doorbreken. Zou een man in zijn positie daar echt het lef voor hebben? In onze wereld niet, volgens mij. Misschien is dat dan die andere wereld waar de titel naar verwijst. Een net iets betere.