Tiengemeten

Nog geen twintig kilometer ten zuiden van ’s lands enige echte stad, Rotterdam, ligt Tiengemeten. Dit laatste eiland in de zuidwestelijke delta Haringvliet is archetypisch ruraal Nederland in het klein. Sinds 1800 wordt hier geboerd en – afgezien van de moderne combines en tractoren – leven de bewoners er nog precies zoals twee eeuwen geleden. Maar dat alles moet veranderen.

Zes jaar geleden werd een plan gelanceerd om Tiengemeten terug te geven aan de natuur. Filmmaakster Digna Sinke volgde de zes praktiserende boeren terwijl zij gelaten hun wereld zien worden opgeslokt door een bestemmingsplan. Bij het vertrek van weer een buurman verzucht akkerbouwer Leen Vos voor de zoveelste keer "het wordt wel stiller, hè…".

Op het eind van de documentaire is hij nog de enige aanwezige en vormt hij het laatste obstakel voor de uitvoering van het project. Vos is de enige boer die uitgebreid aan het woord komt. De rest van de Tiengemetenaren wordt door Sinke geportretteerd zoals het landschap: in stille, statische shots. De verwevenheid van de agriërs met hun omgeving – roestend sluisje, bemoste gevel, gammele watertank – wordt zo zonder al te veel kunstgrepen duidelijk gemaakt – alleen de muziek van Kevin Volans, Alfred Schnittke en Arvo Pärt is misschien wat te nadrukkelijk artistiek-melancholisch. Maar het contrast met het planologische circus van kernteams, stuurgroepen en werkgroepen die ‘verkenningsmissies’ en ‘creatieve sessies’ houden, had niet scherper kunnen zijn.

Sinke geeft in haar spaarzame voice-over enkel feitelijke informatie en oordeelt niet. Haar beelden leggen feilloos de absurditeit van ons overgereguleerde land bloot. Boer Vos is dan ook de onmiskenbare held. Door koppig aangeboden bedrijven op het vasteland te weigeren en ieder seizoen weer aardappels te planten en bietenzaad te zaaien, strooit hij zand in de bureacratische machine. Zijn portret is Sinke’s sterke ode aan de kleine zelfstandige die zich niet zomaar laat ontwortelen.