THE YEAR MY PARENTS WENT ON VACATION
Alle grote mensen liegen!
Mauro had zich de maanden tot het Wereldkampioenschap heel anders voorgesteld. In ieder geval had hij niet verwacht dat zijn ouders er vandoor gingen.
1970 is voor Brazilië het jaar dat het land voor de derde keer de Wereldcup voetbal wint, een militaire dictatuur weer eens alles onderdrukt wat links is, en Mauro plotseling voor onbepaalde tijd bij zijn joodse opa moet logeren. Overhaast wordt hij achtergelaten met de woorden: "En vergeet het niet, we zijn op vakantie." De Wereldcup waar Mauro zo naar uitziet heeft nu een extra betekenis; hij zal zijn ouders terugzien wanneer de reeks duels begint. Al snel blijkt dat 1970 ook het jaar is dat opa overlijdt. De halfjoodse jongen wordt door opa’s buurman onder zijn hoede genomen en dan blijkt al snel wat hem te wachten staat: een keppeltje wordt stevig op zijn hoofd gedrukt.
In the year my parents went on vacation zien we het leven in de joods/Italiaanse buurt Bom Retiro in São Paolo door de ogen van de twaalfjarige Mauro, die zich volledig moet aanpassen. Men eet vis bij het ontbijt, jongens worden volwassen met een bar mitswa en ze mogen door gaten in de muur vrouwen in pashokjes begluren.
Kinderwereld
Maar regisseur Cao Hamburger laat vooral zien hoe kinderen denken, hoe volwassenen hen met goede bedoelingen voorliegen en hoe die kinderen het toch altijd doorhebben als er iets mis is. Het is ook niet verwonderlijk dat in zijn tweede speelfilm die kinderwereld centraal staat, want Hamburger maakte eerder tv-series voor kinderen (‘Castelo rá-tim-bum’ en ‘Filhos do Carnaval’) en hij had dus volop de kans kinderen te bestuderen. Dat hij ervaring heeft in de omgang met kinderen is ook te zien aan het subtiele spel van Michel Joelsas in de rol van Mauro.
Ook de cameravoering draagt bij aan het kinderperspectief. Veel shots zijn genomen met een schouder of hekwerk op de voorgrond en personages zijn regelmatig te zien in de weerspiegeling van een raam, tv of autospiegel. Zo beleef je Mauro’s ervaringen op dezelfde manier als hij. Dat is knap, omdat de kijker al wel de conclusie heeft getrokken dat Mauro’s ouders vermoedelijk zijn ondergedoken en dus net zulke leugenaars zijn als alle andere volwassenen. En dan blijven we toch nog als kind naar de wereld kijken.
Opvallend is ook het groen-grijze kleurgebruik. Daarin herinnert de film aan good bye, lenin! (Wolfgang Becker, 2003), waarin ook leugentjes om bestwil een grote rol spelen.
the year my parents went on vacation kreeg terecht een prijs op het São Paolo filmfestival en zelfs een nominatie voor de Gouden Beer in Berlijn. Hamburger weet in één film zowel de Braziliaanse voetballiefde, de dreiging van de jaren zeventig en het joodse leven op een prachtige manier vorm te geven en op een geloofwaardige manier met elkaar te verbinden.
Laura van Zuylen
