THE WISDOM OF CROCODILES

In The wisdom of crocodiles moet een man het bloed van geliefden drinken om te kunnen overleven. Dit leidt tot een sombere filosofische verhandeling over het verschil tussen mensen en reptielen.

De hoofdpersoon van The wisdom of crocodiles vertoont genoeg overeenkomsten met een vampier om een griezelpersonage te zijn, en toch is het geen griezelfilm. Een kwestie van nuanceverschil. In een standaard-horrorfilm is het bovennatuurlijke een alibi voor de reeks schokeffecten die de hoofdmoot vormen — die sleuren de kijker, die vermaakt moet worden, door de film. Dat er daarnaast wat gefilosofeerd kan worden is bijzaak. In The wisdom of crocodiles is het onaardse juist een kapstok voor een filosofische kwestie, en blijkt het feit dat de suspense rond dood en liefde je bij de les houdt alleen maar mooi meegenomen. Dat maakt de film een onversneden en behoorlijk spannende parabel.
In het tijdperk van ironie en genrevermenging valt de film op zijn zachtst gezegd uit de toon. De veelzijdige half-Britse voormalig Hongkong-regisseur Po-Chih Leong en zijn scenarist Paul Hoffman zetten ernstig in met een ‘verklaar de titel/kleur de plaatjes’-citaat van Francis Bacon. ‘Dat is de wijsheid van krokodillen’, luidt het aforisme, ‘voordat ze hun slachtoffer verslinden, plengen ze tranen.’
Vervolgens doen ze hun best alles tot de essentie te beperken. Een stad is geen stad, maar een gestileerd samenstelsel van gladde buizenconstructies, glazen wanden en kale straten — een doolhof voor de ziel. En de personages zijn nauwelijks van vlees en bloed, het zijn wezens waarin normale menselijke trekken zijn uitvergroot en op scherp gezet. Het is daarbij bewonderenswaardig hoe hoofdrolspeler Jude Law zijn gezicht strak in de plooi houdt, opdat elke emotie niets persoonlijks maar iets algemeens vertegenwoordigt, en daarmee bereid is als een wandelende metafoor door de film te bewegen.

Molensteen
Een metafoor waarvoor? Het is al te verleidelijk om hier ironie uit de kast te trekken, maar respect voor de durf van The wisdom of crocodiles dwingt af het recht voor zijn raap te poneren: goed en kwaad zijn twee kanten van dezelfde medaille, die elk mens onlosmakelijk als een molensteen om zijn nek heeft hangen. Laws personage omvat het conflict tussen die twee kanten: zelfzucht en altruïsme hebben elkaar nodig en strijden om voorrang. Hij speelt een maatschappelijk geslaagd medisch onderzoeker, met één kleine maar allesbepalende afwijking: hij moet het bloed van geliefden drinken om te overleven. En pas als hij het levenssap van iemand drinkt die hem onvoorwaardelijk liefheeft, zal hij verlossing vinden. Voorwaar een rotprobleem, want om iemands onvoorwaardelijk liefde te ontvangen zal je die ook moeten kunnen geven, en als je daar eenmaal aan toe bent heb je niet echt zin meer om het bloed van de desbetreffende te drinken. Een glasheldere verhandeling, kortom, rond de gedachte dat in elk mens een reptielenbrein huist met een drang tot overleven, waardoor we tot slachtoffers worden gemaakt. Noodlottigerwijs is de mens voorzien van een extra laag (noem het een geweten) die die reptielendrift naar emotionele narigheid vertaalt. Waren we maar zo wijs als krokodillen, voor wie de afwisseling van krokodillentranen en bloedige schranspartijen louter een natuurlijk proces is.
The wisdom of crocodiles is vriesdroog en zwaar op de hand, wat echter op een ander niveau tot minstens één opbeurende gedachte leidt: ook uit het tijdperk van alles nivellerende ironie is een fraaie uitweg denkbaar.

Chris Buur