The Reunion

Die heerlijke vroegere schooltijd

  • Datum 03-07-2014
  • Auteur
  • Gerelateerde Films The Reunion
  • Regie
    Anna Odell
    Te zien vanaf
    01-01-2013
    Land
    Zweden
  • Deel dit artikel

Wie niet van schoolreünies houdt, omdat iedereen geforceerd aardig staat te doen, moet naar The Reunion gaan. De Zweedse kunstena­res en regisseur Anna Odell rekent hard af met haar vroegere klasgenoten.

Door Jos van der Burg

Woede en wraak zorgen soms voor mooie dingen. Anna Odell was diep beledigd toen ze hoorde dat haar klasgenoten van twintig jaar geleden zonder haar een reünie hadden gehouden. Zij was als enige niet uitgenodigd. Het riep bij haar acuut haar akelige schooltijd in herinnering, waarin ze altijd het pispaaltje was. Ze werd gepest en vooral genegeerd door haar medescholieren.
Odell zag een mooi wraakproject voor zich. Haar film The Reunion begint met een bijna drie kwartier durende fictiefilm over wat Odell gedaan zou hebben als ze wel was uitgenodigd voor de reünie. Het levert een tamelijk hilarisch portret op van een klasreünie, waarin Odell als iedereen gezellig aan tafel zit te eten in een speech venijnig uithaalt naar haar vroegere pestkoppen. Herinnert iedereen zich hun schooltijd als een verrukkelijk onschuldige tijd? Odell slingert hen in het gezicht dat het voor haar een hellevaart was, omdat zij het doelwit van grappen en pesterijen was. Enals ze dat soms niet was, werd ze simpelweg genegeerd.
Ultiem vernederend was dat de hunk van de klas net deed of hij verliefd op haar was, waarna hij haar voor het oog van de hele klas de grond intrapte: dacht ze nu werkelijk dat een prachtig mens als hij verliefd zou worden op een sufkop als zij? De tegenwerpingen van de pestkoppen op de reünie dat ze toen nog maar kinderen waren en dat Odell hun gezellige feestje niet moet verstieren, doen haar ontploffen, waarna ze er tierend en schreeuwend uit wordt gegooid.
Na dit fictiedeel, waarin Odells tafelspeech herinneringen oproept aan Festen, volgt een quasi-documentaire, waarin Odell vroegere klasgenoten telefonisch uitnodigt om de fictiefilm te komen zien en hun reactie erop te geven. Het levert ongemakkelijke telefoongesprekjes op met mensen die geen zin hebben in een confrontatie met haar. Mogelijk zijn ze bang voor Odells reputatie van controversiële kunstenares, die zij in 2009 kreeg toen zij als afstudeerproject van de kunstacademie op een brug klom en suggereerde dat zij zelfmoord ging plegen. Volgens eigen zeggen moest de performance de belabberde stand van zaken in de psychiatrische hulpverlening blootleggen, maar de media schilderden haar af als een narcistische gek, die omstanders en hulpverleners de stuipen op het lijf had gejaagd.
Wat de waarheid ook is, Odells vroegere klasgenoten vreesden waarschijnlijk dat zij terecht zouden komen in weer een extremistische performance van haar en dankten voor de eer om de film te komen zien. Een paar lieten zich niet afschrikken en kwamen wel. Het zou interessant zijn als we hen zouden zien en horen, maar Odell laat deze klasgenoten om duistere redenen opnieuw door acteurs spelen. Dat is jammer, want The Reunion schreeuwt om een confrontatie van Odell met haar echte klasgenoten. Er is niets tegen het fictionaliseren van ervaringen, maar soms gaat er niets boven de werkelijkheid.