The Rainbow Warrios of Waiheke Island

Waar zijn ze tegenwoordig, de bemanningsleden van het legendarische schip Rainbow Warrior? Documentairemaker Suzanne Raes zocht ze op.

Tegenwoordig rijdt ze in Nieuw-Zeeland rond met de bumpersticker ‘Well-behaved women rarely make history‘, vroeger zat ze met gevaar voor eigen leven in een rubberboot tussen walvis en schip. Susi Newborn is een van voormalige bemanningsleden die in The Rainbow Warriors of Waiheke Island terugblikt op de woelige tijd met het Greenpeace-schip de Rainbow Warrior. Aan het roer stond toen zeebonk Martini, die nu allang niet meer op zee zit maar net als veel van de crewleden is neergestreken op het idyllische Nieuw-Zeelandse eiland Waiheke — een rustoord voor bejaarde Greenpeacers en burn-out greenies, zoals toenmalig machinist Henk Haazen zijn huidige woonplaats gekscherend noemt. Hier houdt Martini de schepen met nucleair afval nog steeds nauwlettend in de gaten, niet meer vanaf onderaan het steven maar via de computer. Een andere zeebonk maakt tegenwoordig jam.

Smeuïge anekdotes genoeg over hun spectaculaire acties en hun commune-achtige leven aan boord, maar analyses over bijvoorbeeld het verschil tussen actievoeren toen en nu hebben aanzienlijk minder prioriteit in de documentaire. Soms ontstijgt de documentaire de anekdotische terugblik, als er een korte balans wordt opgemaakt van de oude actiemethodes: “Tegenwoordig moet je een oplossing bieden, toen hoefden we alleen maar duidelijk te maken waar je tegen was.” Of als Martini zichtbaar worstelt met het onder de aandacht brengen van nieuwe milieuproblemen die zich niet in één mediageniek plaatje laten vangen: “Het klimaat, wat moet je dáár in godsnaam mee?”

Rongelap
De documentaire, die de oprichters vooral sympathiek wil laten overkomen, heeft als minpunt de voorspelbare muziek, die afwisselend dreigend en opzwepend is als de Rainbow Warrior erop uittrekt om de boeven te vangen. Maar dat neemt niet weg dat je nog steeds onder de indruk kan raken van de drive van deze mensen, die uit hun bureaustoel opsprongen om eigenhandig een onmogelijk karwei te klaren: een roestig schip ombouwen tot varend zeilschip, en zo de wereld attent maakten op bijvoorbeeld de schandalige kernproeven bij het atol Mururoa.

Ze waren niet voorbereid op wat ze daar zouden aantreffen. Spontaan besloten ze het schip te gebruiken om de bewoners en hun vaak misvormde kinderen van het eiland Rongelap te helpen verhuizen naar een ander eiland, iets waar de toenmalige bemanningsleden terecht nog steeds heel kwaad over zijn. Hun woede is wel iets getemperd, ook uit eigenbelang, want een leven lang ergens tegen zijn houdt niemand vol.