The Movies That Made Us
Een gemakzuchtige, ongeïnspireerde hoop onzin
Jurassic Park
Slechts vier films die ons gevormd hebben? Of, vooruit, acht, nu er een tweede seizoen is van The Movies That Made Us? Het lijkt een magere oogst die Brian Volk-Weiss hier met goedkeuring van Netflix mag serveren. De conclusie is dan ook niet mals.
Soms ga je bijna misantropisch denken dat mensen niet in staat zijn om iets te leren, maar dan blijkt dat de ellende gewoon weer veroorzaakt wordt door een verdienmodel. De vierdelige (!) Netflixserie The Movies That Made Us van Brian Volk-Weiss is geen serie die gemaakt is door mensen die per se van de cinema houden, maar die gewoon bepaalde winstmarges moeten halen. Het is een spinoff van The Toys That Made Us. Ongetwijfeld binnen afzienbare tijd gevolgd door The Albums That Made Us en The Inventions That Made Us. Interessanter in het licht van de afgelopen jaren zou misschien zijn: The Decisions That Killed Us, maar laten we het bij films houden.
In vier afleveringen van pakweg 45 minuten vertelt de serie over achtergronden bij het maken van vier films die inderdaad memorabel zijn als het over Amerikaanse popcultuur gaat maar die zeker niet alle vier even grote invloed hebben gehad. In het eerste seizoen waren dat Ghostbusters, Dirty Dancing, Home Alone en Die Hard. In het tweede seizoen Back to the Future, Pretty Woman, Jurassic Park en Forrest Gump.
Films waarmee iedereen boven de veertig inderdaad is opgegroeid, maar verder zal niemand kunnen ontkennen dat dit een volstrekt willekeurige selectie is. Goed, Jurassic Park verlegde definitief het speelveld van analoge animatronix naar digitale vormgeving maar hoe zit het dan met Jaws, ook van Steven Spielberg? Die film ‘made us’ veel meer dan Jurassic Park, want het heersende idee van haaien als zielloze moordmachines komt uit die film. Ghostbusters? Een film die ons gemaakt heeft? En, pardon, Forrest Gump? En hoe komt het dat bij de acht films die ons gevormd hebben al twee films van Robert Zemeckis zitten? De man die onlangs nog een totaal miserabele versie van The Witches afleverde? Hadden de makers misschien makkelijk toegang tot Zemeckis en hopla, dan doen we uit kostenoverwegingen ook maar een tweede film van hem in de selectie?
De olifant in de kamer hebben we dan nog niet genoemd. Bijna tien jaar nadat Mark Cousins het monumentale The Story of Film maakte, waarin hij onder meer liet zien dat de kruisbestuiving tussen filmmakers wereldwijd veel groter is dan we ons realiseren, doet The Films That Made Us weer even net alsof de filmwereld beperkt is tot een handjevol succesvolle Hollywood-producties. Als je het dan wilt hebben over baanbrekende Hollywoodfilms na 1985, doe dan iets met Rebels on the Backlot, het boek van Sharon Waxman waarin ze laat zien hoe er in de jaren negentig in Hollwood een keur aan nieuw talent opstond, met onder meer Tarantino, Soderbergh en Paul Thomas Anderson. De films van die makers hebben ons veel meer gevormd dan de films van Zemeckis. Je kunt zeggen dat The Films That Made Us nergens in de serie pretendeert volledig te zijn, maar dat klopt niet. De titel ambieert namelijk wel een soort volledigheid: dit zijn de films die ons gevormd hebben. Een meer precieze titel zou zijn: Some of the Films That Maybe Have Made Some of Us. Of: The Films that Made Brian Volk-Weiss.
Dat die hele selectie schijnbaar willekeurig tot stand kwam, geeft nog een extra bijsmaak aan het dedain dat in de eerste aflevering klinkt voor buitenlandse cinema. Zemeckis mag even leeglopen over de artsy-fartsy professors op de Universiteit van Califonië Berkely, die de nieuwste films van Jean-Luc Godard aanprezen, “waar wij helemaal niks aan vonden. Al dat gedoe over de Franse Nouvelle Vague. Wij wilden over James Bond praten en over Dirty Harry.”
Tja. Het zou allemaal niet zo verderfelijk zijn als Netflix de serie niet over de hele wereld uit zou rollen. Iedereen die ook maar iets van film weet, zal erkennen dat een site als IMDb sterk leunt op Amerikaanse films. Zoek maar eens op lijstjes van ‘De beste thrillers’ etc. Bijna alleen maar Amerikaanse films komen daarin naar boven. Een site als Letterboxd is gelukkig al minder Angelsaksisch georiënteerd. Een serie als The Films That Made Us herkauwt die al lang weerlegde Amerikaanse hegemonie in cinema en is bovendien een gemakzuchtige, ongeïnspireerde hoop onzin. Netflix zou beter moeten weten.
