The Miseducation of Cameron Post

Waar gaan alle eenzame harten naartoe?

Tienermeisje Cameron Post wordt naar God’s Promise gestuurd, de instelling die haar moet redden van haar homoseksualiteit. Want same sex attraction is zondig, maar gelukkig ook te genezen.

Desiree Akhavan had al een korte film en een webserie op haar naam staan toen ze in 2014 de aandacht definitief op zich vestigde met Appropriate Behavior, een charmante, klein gedraaide comedy over millennial life in Brooklyn. De film, die Akhavan niet alleen schreef en regisseerde maar waarin ze ook de hoofdrol speelde, ging in première op Sundance, het mekka van de onafhankelijke film. Er volgde een terugkerende rol in Lena Dunhams Girls en een eigen serie op het Britse Channel Four, The Bisexual (2018, één seizoen) die, net als Appropriate Behavior, gaat over het liefdesleven van een biseksuele jonge vrouw en alle specifieke problemen die daarbij komen kijken. Akhavan (geboren in 1984) is kortom het soort indiefilmmaker dat hoort bij haar generatie (de millennials) en geboorteplaats (New York): veelzijdig, heen en weer schakelend tussen televisie, internet en film, en met een voorkeur voor verhalen over liefde en relaties die wortelen in Akhavans eigen dagelijkse realiteit.

The Miseducation of Cameron Post uit 2018, die nu alsnog te zien is in Nederland, is Akhavans tweede en meest recente speelfilm. In vergelijking met de rest van Akhavans groeiende oeuvre is Cameron Post conventioneler, groter van opzet en, meer dan eerdere projecten, het resultaat van samenwerking. Akhavan schreef het scenario samen met Cecilia Frugiuele en dit keer heeft ze niet zelf een rol in de film. Ook nieuw: Cameron Post speelt zich niet af in een grote stad anno nu, maar ergens in een Amerikaans middle of nowhere in 1993.

Zondig
De Cameron uit de titel (Chloë Grace Moretz) is een tienermeisje dat sinds de dood van haar ouders bij haar christelijke tante woont. Ze heeft een vriendje maar onderhoudt intussen ook een relatie met haar beste vriendin. Wanneer Camerons geheim uitkomt, op haar schoolbal nota bene, wordt ze door haar tante naar God’s Promise gestuurd, een instelling die tieners moet redden van hun homoseksualiteit. Same sex attraction wordt daar niet-heteroseksuele seksualiteit genoemd, oftewel ‘SSA’ en die gaat gelijk op met gender confusion.

Het meest onthutsend aan het verder aangenaam voortkabbelende Cameron Post zijn de scènes waarin invoelbaar wordt gemaakt wat het betekent als tieners, die nog zo beïnvloedbaar zijn, zo zoekend ook, wordt ingeprent dat al die nieuwe, heftige gevoelens waarmee ze in deze fase van hun leven worden geconfronteerd niet alleen “verkeerd” zijn maar ook nog eens “zondig”. Verliefd op je beste vriendin? Nee joh, je identificeert je met haar. Je valt op vrouwen? Dat denk je maar, je hebt gewoon te veel aan atletiek gedaan. Je wil seks met een man? Dat is de duivel die tegen je spreekt, onderdruk die gevoelens maar gewoon. “Ik ben het zat om van mezelf te walgen”, zegt Cameron op zeker moment. Waarop haar kamergenoot antwoordt: “Misschien is het wel normaal dat je van jezelf walgt als je een tiener bent”.

Pretentieloos
Ik moet zeggen dat ik het schrijnende concept van gay conversion therapy vooral kende uit de comedyhoek, waar de punchline steevast is dat de therapeuten zelf in de kast zitten. Ook in Cameron Post wordt al snel duidelijk dat een van de begeleiders zijn eigen ‘worsteling’ met SSA heeft, maar hier is dat grappig noch onthullend. Wat overigens niet wil zeggen dat Cameron Post vrij van humor is. De toon die Akhavan voor haar film wist te vinden heeft iets kalms en achteloos, terwijl ze tegelijkertijd de ernst van haar onderwerp nooit uit het oog verliest en die op gezette tijden ook alle ruimte geeft. Op andere momenten zet ze juist ironie in om de absurditeit van homo-‘genezing’ en de lulligheid van God’s Promise extra aan te zetten, bijvoorbeeld door een meisje een kleffe karaokeversie van Where Do All the Lonely Hearts Go te laten zingen of door Camerons brave kamergenoot bloedfanatiek mee te laten gymnastieken met de videoband Jazzercise for Jesus.

Een onderwerp als dit leent zich bij uitstek voor makkelijke grappen of sensatie, en het siert Akhavan dat ze in plaats daarvan kiest voor rust en precisie om op realistische wijze te laten zien wat voor soort kinderen op zo’n plek belanden, hoe het er daar aan toegaat en wat de gevolgen van dergelijke therapie zijn. En niet alleen dat: Akhavan lijkt ook oprecht geïnteresseerd in haar vraagstellingen. Maar, hoe sterk dit aspect aan de film ook is, het is net een beetje te weinig om een film lang te blijven boeien. Hoe schokkend en intrigerend een plek als God’s Promise ook is, er is niet veel meer dat je erover kunt zeggen dan dat het fout is, en slecht. Dit vind je al bij het lezen van de premisse, en aan het einde van de film is die mening niet veranderd of verder genuanceerd. Het is een tekortkoming van de film die niet helemaal wordt gecompenseerd: de prettige sfeer en aardige acteerprestaties ten spijt heeft The Miseducation of Cameron Post net iets te weinig te bieden om je aandacht echt te grijpen. ‘Pretentieloos’ noteerde ik tijdens het kijken, en dat is inderdaad een van de belangrijkste verdiensten van de film. Maar misschien had hij wel baat gehad bij iets meer pretentie, iets meer branie of gewoon simpelweg iets méér.