The Kindergarten Teacher

Maggie Gyllenhaal raakt als kleuterjuf in de Amerikaanse remake van de Israëlische film The Kindergarten Teacher geobsedeerd door een vijfjarig dichterlijk wonderkind. Haar interesse in het kind blijkt niet belangeloos.

“Anna is mooi/Mooi genoeg voor mij/De zon valt op haar gele huis/Het is bijna een teken van God”. Deze dichtregels ogen niet als het werk van een kleuter, maar in The Kindergarten Teacher komen ze toch echt uit de mond van de vijfjarige Jimmy. Begrijpelijk dat zijn schooljuf Lisa (Maggie Gyllenhaal) perplex staat als hij deze regels uitspreekt. Als duidelijk is dat ze hem niet zijn ingefluisterd, maar uit zijn hoofd komen, weet Lisa zeker dat ze een wonderkind in de klas heeft. Jimmy, zal ze later zeggen, is een genie als Mozart.

Omdat Jimmy’s gescheiden vader, een nachtclubeigenaar, niet geïnteresseerd is in het poëtische talent van zijn zoontje, legt Lisa zichzelf de taak op om het te beschermen en te ontwikkelen. Ze vat het serieus op, want al snel staat ze constant met pen en papier in de aanslag voor Jimmy’s poëtische invallen, opdat er geen gouden regel verloren gaat. Het jochie vindt het allemaal best, al begrijpt hij niet waarom zijn juf zoveel aandacht voor hem heeft. De kijker denkt dat wel te weten, want ook wij zien een buitensporig getalenteerd jongetje met een oude ziel. Lisa zou het verschrikkelijk vinden als Jimmy’s talent verloren gaat (“Onze materialistische cultuur heeft geen oog voor kunst”). We begrijpen haar.

Of denken haar te begrijpen, want het is knap hoe in The Kindergarten Teacher het kleed langzaam onder de kijker wordt weggetrokken doordat in Lisa’s interesse voor Jimmy iets onbehagelijks sluipt. Nee, niets seksueels, maar Jimmy is haar vluchtheuvel uit het banale alledaagse leven. In dat leven is haar huwelijk een routinekwestie geworden met twee tienerkinderen, die hard wegrennen als ze het woord cultuur horen. Voor Lisa moet en zal er schoonheid op deze wereld zijn en die vindt ze bij Jimmy, voor wie ze abrupt een vrijpartij met haar man onderbreekt als het jochie haar belt om een poëtische inval door te geven. Anders gezegd: Jimmy moet het gebrek aan culturele bevlogenheid in Lisa’s omgeving goedmaken. Pijnlijk om te zien hoe ze haar twee kinderen langs de meetlat van haar niet ingeloste verlangens legt. Haar interesse in Jimmy wordt een obsessie, die haar tot bizarre daden drijft.

Dat Lisa doorslaat in haar bescherming van Jimmy wil niet zeggen dat ze alles verkeerd ziet. Misschien heeft ze gelijk in haar constatering dat er voor kwetsbare poëtische zielen als Jimmy geen plek meer is in deze wereld. Die conclusie spreekt overigens duidelijker uit de originele Israëlische versie van The Kindergarten Teacher dan uit de Amerikaanse remake, waarin meer nadruk ligt op de verwardheid van de schooljuf. “Het fascisme hier haat zoals elk fascisme dichters die aan de burger denken”, zegt een dichter in de Israëlische film. Is het toeval dat we die regel niet horen in de Amerikaanse versie?