The Hunger Games: Mockingjay — Part 2

Met The Hunger Games: Mockingjay — Part 2 komt een einde aan de strijd van heldin Katniss Everdeen tegen een wrede dictator. Aan spektakel geen gebrek, maar de finale overtuigt vooral door zijn grimmigheid.

Mandatory viewing! Met die aansporing proberen critici hun lezers soms enthousiast te maken voor die ene essentiële film of serie. In de wereld van actieheldin Katniss Everdeen (Jennifer Lawrence) betekent mandatory viewing iets anders: verplicht kijken. Nu, meteen! Of je als onderdaan van de totalitaire staat Panem nou in hoofdstad The Capitol bent, of in een van de dertien onderdrukte districten: altijd klapt er wel ergens een beeldscherm tevoorschijn waarop een belangrijke mededeling verschijnt van de overheid.
Het aantal verplichte kijkmomenten neemt dramatisch toe in het slotdeel van The Hunger Games, waarin gentleman-dictator Corolianus Snow (Donald Sutherland) steeds verder in het nauw gedreven wordt door een gemotiveerd rebellenleger. Via beeldschermen krijgen de bewoners van The Capitol opdracht de buitenwijken te evacueren. De beeldschermen tonen ook dat Katniss — als het krachtigste symbool van de revolutie — gedood is. Maar even later beweren de autoriteiten met net zoveel aplomb: de verraadster leeft nog en wordt gezocht.
Naast de verbeten propaganda-oorlog wordt er ook echt gevochten: Mockingjay is in zijn kern een grimmige oorlogsfilm, die nauwelijks nog in het vakje ‘young adult’ kan worden gestopt. Katniss’ eerste liefde Gale (Liam Hemsworth) is in het leger van de overambitieuze rebellenpresident Alma Coin (Julianne Moore) opgeklommen tot kapitein, en omarmt steeds meer het principe dat het doel de middelen heiligt. Daardoor raakt hij steeds meer vervreemd van Katniss, die in de wrede Hongerspelen meermalen tegenstanders heeft moeten doden, maar altijd met tegenzin. Als heldin tegen wil en dank is Katniss wel buitengewoon gemotiveerd om persoonlijk president Snow te doden. Al improviserend probeert ze de eenheid waarmee ze op pad wordt gestuurd in de richting van het presidentiële paleis te sturen, om haar persoonlijke missie te voltooien. Haar trip voert door buitenwijken, die van onder tot boven zijn volgestouwd met wrede boobytraps. Wanneer de marsroute verplaatst wordt naar de tunnels en riolen van de metropool zien we soldaten door borsthoog water waden met hun wapens boven het hoofd, als in een Vietnamfilm. Wanneer ze — nog steeds ondergronds — worden aangevallen door gruwelijke mutanten verandert de sfeer in die van een claustrofobische zombiefilm.
Maar hoe de sfeer ook omslaat, regisseur Francis Lawrence bewaart een eenheid van stijl. Niet alleen door de van alle grandeur gestripte hoofdstad te laden baden in uitgebleekte blauwgrijstinten. Maar vooral ook door effectief te blijven focussen op Katniss. Terwijl links en rechts geliefde personages sneuvelen neemt haar vastberadenheid toe om voor eens en altijd af te rekenen met alle krachten die haar proberen te manipuleren. Katniss’ opstand tegen Panem is ook een pijnlijke reis naar persoonlijke autonomie.
Opnieuw is Jennifer Lawrence de perfecte belichaming van die reis. Helemaal perfect is Mockingjay deel twee niet: net als in vorige films zijn de dialogen nogal functionalistisch. Het op het laatste moment nog introduceren van 3D-brilletjes in de serie voegt niets toe en lijkt alleen bedoeld om kaartjes duurder te maken. Het neemt niet weg dat deze zeer bevredigende afsluiter verplicht kijkvoer is voor alle liefhebbers van ambitieuze sciencefiction.

Fritz de Jong