The Homesman

Toch weer testosteron onder de zon

  • Datum 05-06-2014
  • Auteur
  • Gerelateerde Films The Homesman
  • Regie
    Tommy Lee Jones
    Te zien vanaf
    01-01-2014
    Land
    Verenigde Staten
  • Deel dit artikel

The Homesman is een western die je zelden ziet. Eentje met een boodschap. Helaas is het niet de aanklacht tegen de Amerikaanse gekte die het had willen zijn.

Op Tommy Lee Jones’ verweerde gezicht kun je een complete western opnemen, zoveel groeven lopen er over die schitterende kop. Logisch dat Jones zichzelf castte voor een van de hoofdrollen van deze tegendraadse western naar het boek van Glendon Swarthout, de tweede bioscoopfilm die Jones zelf regisseerde. De andere hoofdrol is voor Hilary Swank als de eigengereide Mary Bee Cuddy, een stoer type dat recht uit de films van Howard Hawks lijkt gestapt.
Dat werd tijd ook want vrouwen zijn in de regel slechts decoratie in westerns. Ze mogen de afwas doen of de hoer spelen en als ze geluk hebben gillend wegrennen als iemand een pistool trekt. Hawks liet z’n actrices meer beslissende rollen spelen en zoiets had Jones ook in gedachten. Al vroeg in de film wordt duidelijk dat Swank de held is want het shot van haar silhouet in de deuropening echoot het beroemde shot van John Wayne in The Searchers. Dat betekent wel dat geen enkele vent in de omgeving met haar wil trouwen. Te sterk en zelfverzekerd, vinden ze.
Trekken helden en criminelen traditioneel van Oost naar West, Swank en Jones gaan in omgekeerde richting. Hun doel: drie vrouwen moeten van Nevada door de woestijn naar een missiepost in Iowa worden gebracht. Niet omdat ze zo in de Heer zijn, maar omdat ze waarschijnlijk door toedoen van hun echtgenoten krankzinnig zijn geworden. The Homesman wil duidelijk een aanklacht zijn tegen de patriarchale verhoudingen in het oude westen — of die op z’n minst laten zien — waar vrouwen geen rechten hadden maar wel seks en arbeid moesten leveren. Ook een vorm van slavernij. En ook daarbij werd de zweep gebruikt.
Maar het is niet allemaal alleen maar sociale aanklacht en white woman’s burden, ook al duikt Meryl Streep nog even op. Jones begreep dat zo’n verhaal ook relativering nodig heeft en dus zit er aardig wat comic relief in. Maar wat hij niet begreep, en daar gaat The Homesman halverwege behoorlijk mank, is dat een film die een aanklacht wil zijn tegen het patriarchaat in de tweede helft niet plotseling over de enige mannelijke hoofdrolspeler moet gaan en hoe die door het lijden van al die vrouwen tot bezinning komt. Dat is best een beetje bespottelijk. En nee, het is geen postmodern commentaar op de gekte van de film zelf of op de filmindustrie die nog steeds een patriarchaat is, het is gewoon een idiote scenariokeuze.
Dat The Homesman de gekte van het oude Westen laat zien is mooi met al dat testosteron onder de brandende zon, maar helaas raakte de film zelf ook de weg kwijt in de woestijn.

Ronald Rovers