The Hate U Give

Tienerfilm The Hate U Give is soms wat onevenwichtig, maar laat een diepe indruk achter door inzichtelijke verbeeldingen van racisme. Een aanrader dus, ook als u geen tiener meer bent.

Wie denkt dat ‘the talk’ alleen op seksuele voorlichting slaat, moet vooral doorlezen en daarna The Hate U Give in de bioscoop zien. De nieuwe film van George Tillman Jr. (Notorious, 2009), gebaseerd op de gelijknamige Young Adult-bestseller, opent met een Afro-Amerikaanse vader (Russel Hornsby in zijn beste rol) die zijn kinderen uitlegt wat ze moeten doen wanneer ze worden aangehouden door politie. Samen oefenen ze hoe ze hun handen op het dashboard leggen, zodat een agent niet zo nerveus wordt dat hij naar zijn wapen grijpt. Ons hoofdpersonage, Starr, is op dit moment negen jaar oud.

Als puber (een geweldige Amandla Stenberg) komt Starr in zo’n precaire situatie terecht. Ze zit met jeugdvriend Khalil (Algee Smith) in een auto. Zonder directe aanleiding beginnen politiesirenes te zwaaien. Khalil heeft ‘the talk’ misschien niet gehad. “Waar is het wapen?”, schreeuwt de witte agent, terwijl Starrs vriendje op het cement bloedt. Er was nooit een wapen. Hij wordt neergeschoten met een haarborstel in zijn hand.

Dit gruwelijke politiegeweld zet de wereld van Starr op zijn kop. Binnen de muren van haar kakkerige gymnasium wil ze niet gezien worden als dat arme zwarte meisje uit de achterstandswijk. Maar in die wijk lopen de gemoederen op en eisen mensen rechtvaardigheid. Starr moet de worsteling met haar identiteit overwinnen om een eigen stem te vinden in dit grotere verhaal over racisme, ongelijkheid en protest.

The Hate U Give is bedoeld voor tieners en is daardoor soms wat kort door de bocht. Maar er zit een onmiskenbaar politieke en emotionele urgentie in dit verhaal. Het structurele racisme dat zorgt voor de trauma’s van The Hate U Give is niet overdreven. Het leven en de dood van de fictionele Khalil kunnen naadloos overlopen in die van echte jongeren als Trayvon Martin, Eric Garner of Oscar Grant. Met verwijzingen naar ‘I Can’t Breathe’ en ‘Black Owner’-graffiti op winkelluiken ontpopt The Hate U Give zich zo tot amalgaam van eerdere protestbewegingen, van Detroit tot Ferguson. Dat levert een bij vlagen huiveringwekkende kijkervaring op.

Maar misschien nog indrukwekkender dan de explosieve momenten zijn de scènes waarin The Hate U Give subtielere vormen van racisme aankaart. Als zwarte student op een voornamelijk witte middelbare school is Starr vaak de ontvanger van micro-agressies en alledaagse opmerkingen met racistische ondertonen. Deze film laat het volledige spectrum van racisme zien en wijst zo op problemen van mensen in de zwarte gemeenschap die witte kijkers zich misschien niet eens realiseren. Wat indrukwekkend is aan The Hate U Give én aan hoofdpersonage Starr is dat ze beiden alsnog weigeren om een slachtofferrol aan te nemen. Deze film pleit voor solidariteit, vrijheid van meningsuiting en ouderwets protest. In een nog steeds woedende strijd tegen racisme, discriminatie en structurele ongelijkheid levert dat een tienerfilm op met een boodschap die voor elke generatie relevant is.