The Gullspång Miracle

Hoe ga je om met ontdekkingen die jouw leven een ingrijpende draai geven? Een documentaire over raadsels en familiebanden, warmte en verzet. Met Wander to Wonder als niet te versmaden voorafje.

Stel je voor dat je als tachtigjarige plotseling twee dames ontmoet, die je verbijsterd aanstaren. En ook: hoe moet het voor die dames zijn wanneer ze onverwacht iemand zien die sprekend lijkt op hun zus, die zo’n dertig jaar geleden zelfmoord pleegde. Leeft ze toch nog? Bizar toeval? Iets heel anders aan de hand?

Het zou een enerverende speelfilm kunnen zijn, maar The Gullspång Miracle (Miraklet i Gullspång) is de eerste lange documentaire van Maria Fredriksson. Het waren de zussen Kari en May die haar benaderden over hun ontmoeting in het Zweedse dorpje Gullspång met Olaug, het evenbeeld van hun overleden zus. Aldus begint de film als een afwisselend humoristische en ontroerende reconstructie, plus de warme omhelzing van Olaug door haar nieuwe familie. Met aansprekende personen en een mooi gecomponeerd samenspel van getuigenissen, oud beeldmateriaal en een intiem verslag van wat er tussen Kari, May en Olaug voorvalt is dat al bezienswaardig en bijzonder genoeg. Maar het project neemt al snel een wending die ook Fredriksson niet had voorzien.

Met name voor Olaug heeft dat nieuwe nest ook een heel andere kant, en niet alleen omdat zij is opgegroeid in een omgeving die sterk verschilt van het gelovige plattelandsmilieu van Kari en May. Want kan ze aanvaarden dat haar leven op een leugen was gebaseerd? Met grote verbetenheid begint ze haar eigen onderzoek, wat een aantal opzienbarende onthullingen oplevert, ook voor Kari en May. Zo ontstaat in deze documentaire een sterke dramatiek die, mede door de duidelijke betrokkenheid van Fredriksson, de kijker steeds meer in spanning houdt.

Gaandeweg voel je daarbij ook bredere betekenissen opdoemen. Het raakt aan je plaats in de wereld, hoe je identiteit ontstaat. Het gaat over toeval, over acceptatie en over de vraag of je werkelijk alles zou willen weten. Zelf kreeg ik het nederigmakende besef hoe weinig we weten van de wereld waarin we leven. En dat we het daarmee moeten doen. Veel om over na te praten, al was het maar over wat dat intrigerende stilleven waarmee alles begint zou kunnen betekenen.

The Gullspång Miracle wordt in de bioscoop voorafgegaan door de korte animatiefilm Wander to Wonder van de Nederlandse regisseur Nina Gantz