The Guard

Brendan Gleeson als excentrieke Ierse politieman tegenover de altijd serieuze Don Cheadle: dat klinkt nét iets leuker dan The Guard werkelijk is.

Grappig is The Guard wel. Met de droogkomische Brendan Gleeson in de hoofdrol kan dat ook nauwelijks anders. Gerry Boyle (Gleeson), politiesergeant in het Ierse Galway, is een wel zeer merkwaardige snuiter. Wanneer men een onbekende dode aantreft met een pagina van de bijbel in zijn mond, een potplant tussen de knieën en het getal 5½ op de muur, verfrommelt hij het bewijsmateriaal en denkt vooral na over manieren om zijn collega McBride in de zeik te nemen. Wanneer het om een drugszaak blijkt te gaan en FBI-agent Wendell Everett (Don Cheadle) uit de Verenigde Staten overkomt, verwelkomt hij deze met racistische grappen. "What?" antwoordt hij quasiverontwaardigd op alle protesten. "I’m Irish, racism is part of my culture!" Hij neemt prompt een snipperdag die hij rollebollend doorbrengt met twee hoeren in politiepakjes.
De verdwijning van McBride en een onhandige chantagepoging dwingen sergeant Boyle de zaak uiteindelijk wel serieus te nemen, maar eigenlijk is dat nauwelijks relevant. De plot over cocaïnesmokkel is niet meer dan een kapstok voor de komische personages en de vele grappen over cultuurverschillen. Zo schijnt Boyle te denken dat alle zwarte Amerikanen in the projects geboren zijn en maakt hij gretig gebruik van het jargon (‘whacked’) dat hij uit Amerikaanse politieseries kent. Hilarisch is de scène waarin Cheadle met zijn zwarte paraplu de druilregen trotseert voor een buurtonderzoek en in ieder huisje stugge, Gaelic sprekende Ieren treft.

Disneyland
Ze vormen een geestig duo, maar Gleeson steelt de show met zijn volstrekt unieke personage. Boyle is niet zozeer een corrupte of racistische agent, als wel een anarchist in uniform, een diender die elk gezag ondermijnt met zijn opmerkingen en onvoorspelbare gedrag. Juist de intuïtieve grappen, die weleens volkomen geïmproviseerd zouden kunnen zijn, werken het best. Is Boyle wel eens in Amerika geweest, wil Everett weten. Alleen in Disneyland. Met de kinderen? Nee, hij heeft geen kinderen. Verbaasde stilte — en dan breekt er opeens een grote, kinderlijke grijns door bij Boyle. Het is de absurde humor die de forsgebouwde sergeant alleen lijkt te kunnen delen met zijn frêle, oude moeder. Gleeson heeft maar een paar scènes met Fionnula Flanagan, maar het zijn er net genoeg om deze bad cop naast grappig ook heel menselijk te maken.
Vergeleken daarmee is er weinig sprankelends meer aan het zoveelste stelletje Britse gangsters (Mark Strong, Liam Cunningham en David Wilmot) die volgens het script een beetje mogen leuteren over Nietzsche, de zinloosheid van het bestaan en het verschil tussen socio- en psychopaten.
De regisseur van The Guard is John McDonagh, broer van Martin McDonaugh. Martin had in 2008 succes met In Bruges, een leuke thriller-komedie met veel couleur locale, Colin Farrell en, inderdaad, Brendan Gleeson. The Guard is wat onevenwichtiger en weet niet dezelfde subtiel melancholische toon te vinden, maar van dit soort fijn tegendraadse komedies kun je er nooit genoeg hebben.

Barend de Voogd