The Fog of War

Robert McNamara stond op een paar belangrijke kruispunten van de twintigste eeuw om het verkeer te dirigeren en hij is het middelpunt van veel controverses geweest. Als minister van Defensie onder Kennedy en later onder Johnson was hij betrokken bij de Cubaanse rakettencrisis en hij was een van de architecten van de oorlog in Vietnam.

Errol Morris gebruikt de interrotron omdat dat echte first person cinema zou opleveren. De geïnterviewde zit alleen in een kamer voor een camera en hoort de interviewer vanuit een andere kamer vragen stellen.

First person cinema? Onzin. Wat is de meerwaarde van die methode, zeker als je een van de meest invloedrijke figuren uit de twintigste eeuw voor de camera hebt?

Morris interviewt ‘Mac the Knife’, een van de vele verwensingen die McNamara naar zijn hoofd kreeg, over zijn leven en zijn politieke carrière en wil bijvoorbeeld weten of McNamara zich verantwoordelijk voelt voor Vietnam. The Fog of War barst uit zijn voegen van informatie waar je meer mee wilt. McNamara is openhartig en emotioneel maar laat niets meer los dan hij kwijt wil. Morris doet ook niet echt pogingen en dat is begrijpelijk want daarvoor is McNamara te ervaren.

Duidelijk is wel dat hij spijt heeft van een aantal dingen, hij wil alleen niet zeggen waarvan precies. Morele vragen heeft hij te over op zijn leeftijd (hij is bijna negentig). In elf richtlijnen geeft McNamara aan wat hij leerde in zijn leven. Proportionaliteit is belangrijk in oorlog, vindt hij. “In WO II doodden we 50 tot 90 procent van de bevolking van 67 Japanse steden én we gooiden vervolgens twee atoombommen. Stond dat nog in verhouding tot wat we probeerden te bereiken?”

De extra’s op de dvd zijn totaal te verwaarlozen, want ze vatten alleen samen wat al in de documentaire zit. Maar de film zelf is een absolute aanrader voor wie een beeld wil krijgen van een belangrijke periode uit de twintigste eeuw.