Tehran, seizoen 2

Het tweede seizoen van de Israëlische spionageserie zet de sterke lijn van seizoen 1 door. Plus: Glenn Close.

‘De soepel geschreven, spannende serie laat de morele en politieke dimensies voor het gemak maar even voor wat ze zijn’, schreef ik in 2020 over het eerste seizoen van de Israëlische spionageserie Tehran. Ook het tweede seizoen is weer prima geschreven en scoort qua raffinement aardig boven het gemiddelde. De makers begrijpen dat dubbelzinnigheid een wezenlijk element is voor alles wat met spionage te maken heeft. Mensen dragen maskers, ook voor hun directe omgeving.

Tamar Rabinyan is opnieuw de centrale figuur maar dit tweede seizoen draait nauwelijks nog om haar skills als hacker. Een verrassende tweede hoofdrol is voor Glenn Close als een Mossad-agent die al jaren embedded leeft in Teheran. Ze heeft er zelfs een bloeiende praktijk als psychoanalyticus en een hoogleraarschap. (Voor het in februari 2022 aangekondigde derde seizoen heeft onder meer Hugh Laurie getekend.)

Als het seizoen begint, twee maanden na de gebeurtenissen in het eerste seizoen, staat Tamars geliefde Milad op het punt met het afleveren van kleine hoeveelheden drugs genoeg geld binnen te halen om Iran te verlaten. Tenminste, in die waan heeft ze hem de laatste maanden gelaten: dat ze met hulp van een mensensmokkelaar het land zullen verlaten. Tamar heeft ondanks haar slechte ervaringen met de Mossad aan het eind van het eerste seizoen de organisatie toch weer benaderd en is al een tijd met een nieuwe geheime operatie bezig.

Het is Close die dit tweede seizoen naar een hoger en intrigerender plan tilt. Haar Marjan Montazeri is een van oorsprong Britse vrouw die haar inmiddels overleden Iraanse echtgenoot in Parijs ontmoette en in Iran een eigen leven heeft opgebouwd. Haar façade is chef’s kiss. Ze spreekt Farsi en is zowel professioneel als persoonlijk de vrouw wie ze zegt te zijn. Het knappe van een ervaren actrice als Close is dat je haar van dichtbij in de ogen kunt kijken en haar niet kunt doorgronden. Je ziet de dreiging en de dubbelzinnigheid in die ogen en tegelijk is haar masker ondoordringbaar. Maar dat is niet het enige wat haar waardevol maakt voor dit tweede seizoen. Op een zeker moment zal ze als psychoanalyticus een belangrijk personage aan Iraanse kant bijstaan en haar hulp komt dat personage ook echt ten goede. Tegelijkertijd doet ze haar werk als Mossad-agent, waarvan datzelfde personage hele negatieve gevolgen kan ondervinden. Die dubbelzinnigheid is wezenlijk voor een serie als Tehran: je kunt tegelijk goed en slecht doen. Dat klinkt misschien simpel, maar in Tehran is die spanning knap verweven met de actie.

Ondertussen navigeert de serie ons naar een kant van Iran die weinig mensen zullen kennen: die van de rijken die goud geld verdienen aan het regime of er zelfs deel van uitmaken. Hoe reëel het allemaal is – dure sportauto’s en de hele shebang van een luxueuze levensstijl, inclusief cocaïne – is voor een buitenstaander moeilijk te zeggen. Het zijn die ‘zonen van’ die Tamar in dit tweede seizoen moet benaderen om dicht bij een van de machtigste mannen van het land te komen.

Wat Tehran spannend maakt, is dat de hele operatie op allerlei momenten uit elkaar kan vallen, maar dat de oplossingen voor de problemen die steeds opdoemen – op een zeker moment is Malid bijvoorbeeld gearresteerd en besluit de Mossad hem in de gevangenis te liquideren, maar Tamar ontdekt dat en grijpt in – niet gezocht of geforceerd zijn. De intelligentie van de plot past bij de intelligentie van de personages, zodat ontwikkelingen geloofwaardig blijven.

Faraz Kamali, het uiterst intelligente hoofd van de Iraanse contraspionage in seizoen 1, zit Tamar nog steeds dicht op de hielen, maar hij is kwetsbaarder. Professioneel, omdat hij niet langer de leiding heeft, en persoonlijk, omdat zijn vrouw Nahid angstig is en hun appartement niet durft te verlaten. Haar telefoontjes aan Faraz op cruciale momenten voor zijn spionagewerk zijn voor de schrijvers van de serie natuurlijk wel erg handig, maar soit: Faraz en Tamar, maar vooral ook ook Faraz en Marjan blijven aan elkaar gewaagd dus het kat-en-muis-spel blijft schaken op een indrukwekkend niveau.

Tehran is te zien op Apple TV+