Taxi zum Klo
Een radicale film die weigert seks van mannen met mannen af te doen als bijzaak
De Duitse cultklassieker Taxi zum Klo uit 1980 keert terug naar de Nederlandse bioscopen. Het portret van Berlijnse homomannen in het tijdperk voor de aids-epidemie blijkt onverminderd radicaal.
Ophef! Kamervragen! En natuurlijk een discussie bij Sonja Barend, want zo ging dat in die tijd. Het christelijke smaldeel van Nederland was weer eens in rep en roer toen de VPRO in 1985 Taxi zum Klo op de beeldbuis slingerde. De film had toen al een cultstatus opgebouwd dankzij de openhartigheid waarmee regisseur en hoofdrolspeler Frank Ripploh het gay bestaan in West-Berlijn anno 1980 in beeld had gebracht.
Conform de titel bestelde Ripploh een taxi naar de plee, waarna hij de kijker uitnodigde om in het openbare toilet getuige te zijn van anonieme seks boven het urinoir. Ook was er een scène met plasseks en een expliciet in beeld gebracht rectaal onderzoek bij de dokter. Dat Ripploh al die piemelpret opdiende met de nodige humor werd nauwelijks opgepikt door de discussiërende voor- en tegenstanders van de uitzending. Evenmin werden veel woorden vuilgemaakt aan de tragiek van de hoofdpersoon, die heen en weer wordt geslingerd tussen de liefde voor zijn nieuwe partner (Bernd Broaderup) en zijn drang om in de stad op jacht te gaan naar spannende seksavontuurtjes.
Vijfendertig jaar na deze controverse lijkt het erop dat homoseksualiteit in Nederland breed geaccepteerd wordt. Toch kun je je afvragen of een uitzending van Taxi um Klo nu wel aanvaardbaar zou zijn. Hoeveel in het roze geklede feestvierders – hetero, gay en andere varianten – de emanciperend bedoelde Canal Pride ook bezoeken, ieder jaar is er weer discussie over die paar bootjes met schaars geklede leernichten. Waarbij bekende homomannen als Gerard Joling en Wouter Hamel hun afkeuring uitspreken over de ‘stigmatisering’ en het ‘extravagante gedoe’ van mannen in strings.
De film van Ripploh gaat wel wat verder dan een paar blote billen. Er valt af te dingen op het acteerwerk, de dialogen, de montage en de cameravoering van de lowbudgetfilm. Maar Taxi zum Klo is ook een radicale film, die weigert seks van mannen met andere mannen af te doen als bijzaak. In een ruzie met zijn naar monogamie snakkende vriend Bernd maakt Ripploh duidelijk dat zijn keuze voor een gay levensstijl nadrukkelijk ook een keuze is tegen het burgermansbestaan.
Ripploh’s personage is het allesbehalve een naar maatschappelijke acceptatie hengelende knuffelhomo. Tamelijk egocentrisch laat hij zich leiden door zijn libido, zelfs als dit uiteindelijk leidt tot het einde van zijn relatie en het verlies van zijn baan als schoolmeester. Dat al die onbeschaamde en onbeschermde pleeseks zou worden ‘afgestraft’ met een dodelijk om zich heen grijpende aids-epidemie, konden de filmmakers in 1980 niet weten. Het maakt hun portret van de West-Berlijnse gayscene achteraf alleen maar tragischer.
