Tarde para morir joven
De vrijheid aftasten
In het Chili van 1990 maakt een afgelegen commune zich op voor het nieuwjaarsfeest en zoeken drie tieners de grenzen van hun vrijheid, zoals ook hun net van een dictatuur verloste thuisland dat doet.
Het begon met een VHS-tape, aldus regisseur Dominga Sotomayor. Van een oude buurman kreeg ze een opname van een nieuwsjaarsfeest in het dorpje waar ze opgroeide, ergens in de vroege jaren negentig. De herinneringen die de beelden bij haar opriepen, vormden het uitgangspunt voor haar tweede speelfilm Tarde para morir joven (‘te laat om jong te sterven’), door Eye uitgebracht in het programma Previously Unreleased.
Ook de film speelt dus in zo’n dorpje in de jaren negentig – de persmap plaatst de film in de Chileense zomer van 1990, al moeten de herinneringen van de in 1986 geboren Sotomayor later zijn gevormd en is er in de film een prominente rol weggelegd voor het in 1993 uitgegeven nummer ‘Fade Into You’ van Mazzy Star. Toch is dat exacte jaartal van belang: 1990 was het jaar waarin de dictatuur van Pinochet plaatsmaakte voor democratie en Chilenen voor het eerst in decennia hun vrijheid kregen. Aan die politieke achtergrond worden verder weinig woorden vuilgemaakt, maar voor de goede verstaander kleurt het alles in de film.
Het heeft iets van een hippiecommune, dit dorpje van zelfgetimmerde huizen aan de voet van het Andesgebergte. Slechts uit bijzinnen en halve woorden blijkt dat het anders zit. De losjes samenhangende groep middenklassegezinnen die er woont, ontvluchtte de stad uit angst voor politieke en maatschappelijke chaos. Net als in haar prachtige debuut De jueves a domingo (2012) beziet Sotomayor de volwassen wereld door jeugdige ogen. Hier staan drie tieners centraal: de tienjarige Clara (Magdalena Tótoro) en de zestienjarige Lucas (Antar Machado) en Sofía (Demian Hernández). Terwijl hun ouders hannesen over de toevoer van drinkwater en het dorp zich opmaakt voor het uitbundige nieuwjaarsfeest, tasten deze drie in de lome zomerhitte de grenzen van hun eigen nieuwe vrijheid af.
Sotomayor, die de prijs voor beste regie won op het filmfestival van Locarno, laat de open, vrije samenlevingsvorm van de gemeenschap ook in de filmvorm doorsijpelen. Schijnbaar moeiteloos verweeft ze haar drie verhaallijnen rond kleine drama’s met ouders en eerste liefdes, zodat gaandeweg een caleidoscopisch portret van de grotere maatschappij ontstaat. En die videotape blijkt op nog een manier een inspiratie te hebben gevormd: de heerlijk landerige beelden hebben het kleurenpalet in stoffige pasteltinten dat ook een verlopen VHS kenmerkt.
Bekijk Tarde para morir joven via Eyelet en steun daarmee de Filmkrant.
