Spencer

Na Jackie en Neruda maakt Pablo Larrain met Spencer opnieuw een film over een echt bestaand figuur, die toch op geen enkele manier een biopic te noemen is. Spencer duikt uiterst effectief in het opgejaagde gemoed van ‘the people’s princess’.

‘Zij kunnen je horen’, waarschuwt een bord in de keuken van een Brits paleis. ‘Zij’, dat is de koninklijke familie. Die luistert mee, en dus dient de keukenbrigade zo min mogelijk lawaai te maken, terwijl ze met militaire precisie de copieuze hoeveelheden voedsel bereiden voor de dagenlange koninklijke kerstviering.

Prinses Diana (Kristen Stewart) gaat gebukt onder hetzelfde juk, blijkt al snel in Pablo Larraíns Spencer: ‘zij’ luisteren altijd mee, alles wordt gewikt en gewogen. Soms zelfs letterlijk – als Diana in het paleis arriveert (na wat vertraging in een heerlijk ontwrichtende openingsscène), wordt ze naar een weegschaal gedirigeerd, net als alle andere gasten. Bij vertrek zullen ze wéér worden gewogen en er dient minstens een kilo bij te zijn gekomen, om te bewijzen dat men genoten heeft. Koninklijk gebbetje, zo gaat het al eeuwen, het is nu eenmaal traditie.

Fabel vanuit een ware tragedie
Precies die traditie weegt zwaar op Diana in de visie van Larraín, die zijn verhaal in een openingstekst presenteert als ‘een fabel vanuit een ware tragedie’. Hij portretteert Diana in het weekend dat ze besluit te scheiden van Charles, en dus haar koninklijke leven de rug toe te keren. Dat is vooral een breuk met traditie. “Er is hier geen toekomst,” zegt Diana op zeker moment in de film, “en verleden en heden zijn één en hetzelfde.”

Het ligt voor de hand een lijn te trekken van Spencer naar Jackie, Larraíns film uit 2016 over Jackie Onassis kort nadat Kennedy overleed – ook daar draaide het om een vrouw in crisis, de echtgenote van een staatshoofd die haar eigen lot vorm wil geven. Maar eigenlijk dringt de vergelijking met Ema (2019) zich sterker op, de door onstuimige reggaeton-beats gedreven film die Larraín tussen Jackie en Spencer in maakte.

Niet dat Diana, zoals Ema, het paleis met een vlammenwerper te lijf gaat – al zou ze het ongetwijfeld willen. De overlap zit vooral in het thema moederschap, dat zowel voor Ema als voor Diana een motivator is. In interviews vertelde Larrain al dat hij Spencer vooral wilde maken voor zijn eigen moeder, een groot fan van ‘Lady Di’. Voor Diana is de angst dat haar zoons van haar zullen worden weggehouden een reden om te blijven – tot een bepaald punt. En haar besluit om te vertrekken, wordt deels ook ingegeven doordat ze haar jongens het goede voorbeeld wil geven. De intieme scènes tussen Kristen Stewart (die in een glansrol elke seconde van de film draagt) en de twee jonge acteurs die William en Harry spelen, vormen met afstand de meest menselijke kant van de film.

Fazanten
Het zijn schaarse rustpunten in een weekend waarin Diana vooral opgejaagd wordt, of zich in ieder geval zo voelt. Niet voor niets trekt Larraín al in het openingsbeeld een lijn tussen Diana en de fazanten op het koninklijke landgoed – een latere scène waarin op die vogels gejaagd wordt, blijkt een keerpunt in de film.

Elders speelt Larrain, zoals in veel van zijn recente werk, juist vakkundig met elementen die naar horror neigen om de wankele, opgejaagde gemoedstoestand van zijn hoofdpersonage weer te geven. Het meest prominent daarin zijn de visioenen die Diana heeft van Anne Boleyn, Diana’s zestiende-eeuwse voorganger, wier lot opvallende overeenkomsten vertoont met het hare, getuige een klassiek rijmpje dat in de film langskomt en dat prima op beide vrouwen van toepassing is: “She married the King of England / and he chopped off her head / because he met another woman / and wanted her to be queen instead”.

Hoe het enkele jaren laten met Diana af zal lopen, weet de kijker natuurlijk donders goed, maar op dat ene woord ‘tragedie’ in de openingstitel na rept Larraín er met geen woord over. Hij beperkt zijn film tot dat doorslaggevende weekend. Net als Jackie, en ook Larraíns eerdere Neruda (2016), is Spencer dan ook bepaald geen klassieke biopic. Vandaar ook de titel, haar meisjesnaam: Larraín focust op dat ene moment dat ze het recht terugnam om zichzelf te zijn – en dus niet langer de vrouw van de kroonprins, niet Lady Di, niet ‘the people’s princess’.