Song to Song

Terrence Malick dook voor Song to Song achter de schermen van het Amerikaanse muziekfestival SXSW, waar dwalende muzikanten op zoek zijn naar verlichting. Het is bekende Malick-thematiek die vooral nieuw aanvoelt door een nadruk op de seksuele escapades van de personages.

Geen enkel decennium heeft ons zoveel films van Terrence Malick gebracht als dit. Sinds The Tree of Life (2011) leverde Malick niet alleen een IMAX-natuurdocumentaire af over het ontstaan van het heelal (die in Nederland nog moet uitkomen), maar ook drie films die zich in het heden afspelen (wat al een unicum is voor Malick) waarin verloren zielen op zoek zijn naar iets ongrijpbaars dat hun leven richting kan geven. Vergelijk de vijf jaren tussen de trilogie To The Wonder (2012), Knight of Cups (2015) en Song to Song met de twintig jaren die zaten tussen Days of Heaven (1978) en The Thin Red Line (1998) om je te realiseren hoe uitzonderlijk Malicks recente productiviteit is geweest.
Critici en bioscoopbezoekers nemen Malick die creatieve bloei niet zo maar in dank af. Sinds The Tree of Life staat Malick verre van garant voor een arthouse-hit. Bovendien lijken critici het geduld voor zijn meanderende films steeds meer te verliezen. Ze klagen over een gebrek aan inhoud en een oppervlakkige stijl. Die kritiek is niet helemaal verdiend. Malick vond afgelopen jaren andere werelden om te verfilmen, die nou eenmaal minder ambitieus overkomen dan die van The Tree of Life. Niet elke film kan een half uur van zijn speelduur opofferen om het ontstaan van sterrenstelsels te visualiseren. Misschien haalt Malick uit naar criticasters door diezelfde sterrenstelsels uit The Tree of Life in Song to Song te laten terugkomen, in de vorm van een T-shirtprint van een jongeman op een muziekfestival.
Grotendeels gesitueerd op het invloedrijke muziekfestival South by Southwest (SXSW) in Austin, Texas, bekommert Song to Song zich niet om kosmische grootheden maar om wereldse sterren: rockmuzikanten Faye (Rooney Mara) en BV (Ryan Gosling) en hun machtsgeile impresario Cook (Michael Fassbender) bevinden zich in een gevaarlijke seksuele driehoeksverhouding. Die seks is nieuw. Sinds The New World (2005) liet Malicks zijn personages verstrikt raken in een dans van verleiding. Vervolgens toonde hij hoe ze zich met gebroken harten verliezen in  valse illusies. Voor het eerst eist nu ook seks een emotionele tol van Malicks personages.
Vergeleken met Knight of Cups (2015), waarin Christian Bale schijnbaar gevoelloos vrouwen gebruikt en weer aan de kant zet en waarin we nooit zien wat hij precies met zijn slanke modellenvriendinnen doet, biedt Song to Song iets nieuws. Hier filmt Malick seks die neigt naar BDSM; seks als machtsspel, als afleiding, als tijdelijk paradijs. Dat zorgt voor onverwachts spannende momenten. Maar toch ontbreekt er iets dat z’n vorige films wel hadden. De problemen van de personages lijken minder urgent, waardoor hun zoektocht iets triviaals krijgt. Daarom vloeit Malicks poëtische voice-over — het visitekaartje van deze regisseur — ook minder. Daar zit het probleem: de afgezwakte inhoud lijkt afbreuk te doen aan Malicks unieke filmstijl. Hoewel de film niet mislukt is, geeft Malick met Song to Song voor het eerst net te veel munitie aan zijn critici.

Hugo Emmerzael